Η ΠΡΩΤΗ ΑΓΑΠΗ ....

19/4/12

Η ΠΡΩΤΗ ΑΓΑΠΗ ....

		Σύμφωνα με την Αποκάλυψη ο Θεός κρούει ακατάπαυστα τη θύρα της καρδιάς του ανθρώπου. Προσκαρτερεί, ώσπου εκείνος ελεύθερα να Του ανοίξει (Αποκ. 3,20). Τότε εισέρχεται φορτωμένος με τα δώρα της χάριτος Του και όλα τα ασύγκριτα πλούτη Του, συναναστρέφεται με τον άνθρωπο, και τελικά επικυρώνει μαζί του τη διαθήκη Του. Σε αυτή την περίπτωση ο άνθρωπος μπορεί να παρίσταται ενώπιον του Θεού και να συνδιαλέγεται μαζί Του πρόσωπο προς Πρόσωπο επί ίσοις όροις. Μπορεί ακόμη και να «ενοχοποιήσει» τον Θεό ή να «ερίσει» μαζί Του, όχι από ιδιοτέλεια, αλλά με σκοπό να εξιχνιάσει τα βαθειά κρίματα της σοφίας Του. Ή, όπως στην περίπτωση του προφήτου Μωυσή, του Αβραάμ και πολλών άλλων Αγίων, να διαπραγματευθεί τη σωτηρία όλου του κόσμου. Διηνεκώς και καθ’ όλη την αιωνιότητα ο Θεός αναμένει υπομονετικά στη θύρα της ανθρώπινης καρδιάς, και μόλις ανακαλύψει και το παραμικρό άνοιγμα, λίγη ταπεινή διάθεση και ευγνωμοσύνη δηλαδή, εισχωρεί, και φυσικά συνεορτάζει με τον άνθρωπο. Το βιβλίο της Αποκαλύψεως αποκαλεί την πρώτη αυτή επίσκεψη του Θεού «πρώτη αγάπη». Πρόκειται για το ξεκίνημα της συμπορεύσεως μας με τον Θεό. Η επίσκεψη της χάριτος, η «πρώτη αγάπη», αποτελεί το προοίμιο μιας προσωπικής συμφωνίας με τον Θεό. Η πρωταρχική επιδίωξη της διαθήκης που υπογράφει ο Χριστιανός με τον Θεό είναι να ζει μόνο για Εκείνον, και όχι πια για τον εαυτό του· να είναι «νεκρός μεν τη αμαρτία, ζων δε τω Θεώ», μωρός ως προς τη σοφία του κόσμου τούτου. Η ενασχόληση μας με τη Δευτέρα Παρουσία Του μας βοηθάει. Ο Κύριος είναι πάντοτε εγγύς, και είναι αναγκαίο να εμμείνουμε προσηλωμένοι στην έμπνευση μας. Ο Θεός προσφέρει τους λόγους Του, αφήνοντας σε μας την πρωτοβουλία να πειραματισθούμε μαζί Του, ούτως ώστε να επαληθεύσουμε την αλήθεια Του. Αν κάποιος που κλέβει δέκα φορές τη μέρα, αποφασίσει μια μέρα να κλέψει μόνο εννέα φορές, αυτό μπορεί να είναι αρκετό στον Θεό, για να συνεργήσει με τη χάρη Του. Στις μέρες μας όλοι υποφέρουμε από διαφόρων ειδών σκληρές δοκιμασίες. Η οδύνη και τα παθήματα αποτελούν την κοινή γλώσσα του ανθρώπινου γένους. Ίσως ο Θεός μεταχειρίζεται την αγωγή αυτή, με σκοπό να διαρρήξει με τη χάρη Του τον πωρωμένο και κενό από αγάπη κόσμο μας και να τον οδηγήσει σε πνευματική αναγέννηση. Έχει ήδη αλλάξει τις ζωές τόσο πολλών ανθρώπων και μπορεί εύκολα να μεταβάλει πολύ περισσότερες, ακόμη και να εξαπλώσει τη χάρη Του περιλαμβάνοντας όλη την οικουμένη [1]. Είναι δυνατόν να κατανυχθούμε με τη σκέψη ότι ολόκληρη η ζωή μας δεν ήταν παρά μία αλυσίδα από λάθη και προδοσίες, από μια ατέρμονη σειρά αποτυχιών. Βλέπουμε ότι τίποτα στη ζωή μας δεν είναι αντάξιο του Θεού και τίποτα μέσα μας δεν μας αξιώνει να υψώσουμε το βλέμμα μας προς το Πρόσωπο Του. Ούτε Εκείνος μπορεί να επιβλέψει σε μας, ούτε εμείς μπορούμε να σταθούμε στην παρουσία Του. Αν στραφούμε προς τον Θεό με τέτοια συναίσθηση, Εκείνος θα ανακαλύψει οπωσδήποτε κάποια δίοδο για τη χάρη Του. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να κάνουμε καινούργια αρχή σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μας, αφού γνωρίζουμε ότι ο Θεός θα ανταποκριθεί. Αλλά όταν πρόκειται να μας επισκεφθεί με τη χάρη Του, θα ζητήσει πρώτα τη συνεργασία μας. Προϋποθέτει την παρουσία του ανθρώπινου παράγοντα, όσο λιγοστός και αδύναμος και αν είναι. Μας δημιούργησε από το μηδέν, αλλά δεν μας αναπλάθει εκ νέου, αν δεν συναινέσουμε να εργασθούμε μαζί Του. Ο ελάχιστος ανθρώπινος παράγοντας είναι απολύτως αναγκαίος, και χρειάζεται να τον ευθυγραμμίσουμε με τον δικό Του απείρως μεγάλο και θείο παράγοντα. Τότε θα τελεσιουργηθεί το θαύμα της ενώσεως της καρδιάς μας με τη χάρη Του. Δεν αγωνιζόμαστε, εντούτοις, μόνοι μας. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι βέβαια καρπός εθελούσιας προσφοράς, αλλά πολύ συχνά και η θυσιαστική προσευχή άλλων –φίλων, συγγενών ή Αγίων του Θεού– αναπτερώνει τη δική μας προσευχή. Καθώς οι ικεσίες τους αναπληρώνουν τα υστερήματα μας, οφείλουμε να προσέξουμε να μην αντισταθούμε σε αυτές. Μάλλον, ας προσεγγίσουμε τους Αγίους του Θεού με πίστη, και τα πνεύματα μας θα ανυψωθούν. Με τις αγαπητικές πρεσβείες ενός Αγίου αισθανόμαστε αμέσως την επίδραση της χάριτος, η καρδιά μας ανοίγει, και ο Θεός μπορεί να εργασθεί μέσα μας. Η «πρώτη αγάπη», η αρχική κατάθεση θεϊκής αγαθότητας και στοργής, το τάλαντο για το οποίο κάνει λόγο το Ευαγγέλιο, έχει μεγάλη σημασία. Η πρώτη χάρη μας προσφέρεται, για να αρχίσουμε μια νέα ζωή σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, με σκοπό να κοσμήσουμε το Ευαγγέλιο του Χριστού. Εφαρμόζοντας το στη δική μας βιοτή, αναδεικνυόμαστε κόσμημα του Ευαγγελίου, μάρτυρες της θαυμάσιας ζωής που έφερε ο Κύριος στη γη. Η σφραγίδα αυτή έχει θαυμαστή επίδραση στην καρδιά του ανθρώπου. Πριν την επίσκεψη της χάριτος αντιλαμβανόμαστε μόνο τη «μηχανική» καρδιά μας, μια αντλία μέσα στο στέρνο μας, η οποία όμως μπορεί να μεταμορφωθεί έξαφνα σε ακτινοβόλο κέντρο, όργανο θείου φωτισμού. Με τη βοήθεια της χάριτος ο άνθρωπος αποκτά εμπειρία νέων αισθήσεων. Όταν η πρώτη χάρη ανατέλλει, ο Θεός προσφέρεται στον άνθρωπο πραγματικά χωρίς μέτρο, ώστε και αυτός με τη σειρά του να Τον αγαπήσει με όλη την καρδιά του. «Οίδαμεν ότι εάν φανερωθή, όμοιοι αυτώ εσόμεθα, ότι οψόμεθα αυτόν καθώς εστι» (Α’ Ιωάν. 3,2), λέει ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Με την επίσκεψη της πρώτης χάριτος του Θεού Τον βλέπουμε εν μέρει, αφού η εικόνα Του έχει χαραχθεί στην καρδιά μας και προγευόμαστε την ομοίωση μας προς Αυτόν. Παραδόξως η ομοίωση αυτή τελειοποιείται και αποκαλύπτεται εναργέστερα σε περιόδους δοκιμασιών, όταν η χάρη υποχωρεί. Όταν όμως μας επισκέπτεται, Τον βλέπουμε μόνο εν μέρει. Ανάβει μέσα μας μεγάλη ελπίδα και ταυτόχρονα εμφυτεύει στις καρδιές μας τον πόθο της καθάρσεως: «Πας ο έχων την ελπίδα ταύτην επ’ αυτώ αγνίζει εαυτόν, καθώς εκείνος αγνός εστι» (Α’ Ιωάν. 3,3). Δεν υπάρχει μεγαλύτερος θησαυρός στη ζωή αυτή από το να τρέφουμε μέσα στην καρδιά μας ελπίδα προερχόμενη από τη γνώση του Θεού, γιατί αυτή συνιστά την υψηλότερη μορφή προσδοκίας. Η Παλαιά Διαθήκη μας διδάσκει ότι σε άνθρωπο ακάρδιο δεν προσιδιάζει η σοφία (Παροιμ. 17,16). Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά που ποτέ δεν γνώρισε τον Θεό δεν εμφορείται από ελπίδα ικανή να της μεταδώσει σοφία. Ο Θεός, στην πρώτη επαφή Του μαζί μας, μας προσφέρει γνώση για τον Εαυτό Του, μέσα από την οποία γεννιέται ελπίδα και πιο συγκεκριμένα προσδοκία για τη Δευτέρα Παρουσία Του. Μόνο αυτή προσκομίζει στον άνθρωπο αρκετή σοφία, ώστε να προτιμά όσα θα τον συνοδεύσουν στην αιώνια ζωή, από εκείνα που θα αποσυντεθούν μαζί του στο μνήμα. Όποιος τρέφει την ένδοξη αυτή ελπίδα της οράσεως του Θεού πρόσωπο προς Πρόσωπο, καθώς εστι, θα αγνίσει τον εαυτό του. Αυτή την ευλογημένη προσδοκία έθαλψαν στις καθαρές καρδιές τους ο άγιος Συμεών ο Θεοδόχος και η δικαία Άννα, η οποία τους κατέστησε ικανούς να αναγνωρίσουν στο βρέφος Ιησού τον Κύριο και Θεό τους. Όντως «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Ο Θεός ελκύει τον νου μέσα στην καρδιά, και καθώς αυτή φλέγεται από τον θείο έρωτα, ο νους βαπτίζεται στο πυρ της. Εκλεπτυσμένος και φωτισμένος τότε ο νους κινείται αστραπιαία, όμοια με το Πνεύμα του Κυρίου. Ο Γέροντας Σωφρόνιος παρομοιάζει τον νου του πνευματικού ανθρώπου με αστραπή, η οποία μπορεί να διασχίσει τον ουρανό από την Ανατολή ως τη Δύση με μοναδική λάμψη. Η έκφραση αυτή αντανακλά την ταχύτητα του νου που έχει ζωοποιηθεί από τη χάρη. Η νοερά προσευχή, που τελείται στην καρδιά, ουσιαστικά δηλώνει την αναγέννηση του ανθρώπου, τη γέννηση του προσώπου που αρχίζει στον χώρο της καρδιάς του. Η μετουσίωση αυτή της υπάρξεως του έχει πολλές συνέπειες: ανέκφραστα συναισθήματα και αλλοιώσεις διαγράφονται από τη Δεξιά του Θεού (Ψαλμ. 76,11). Αλλά ο πιο σπουδαίος καρπός της είναι η ακαταμάχητη έλξη προς το Πρόσωπο του Χριστού· προς Εκείνον που είναι «των εφετών η ακρότης». Και παρόλο που εξακολουθούμε ενδεχομένως να αμαρτάνουμε και η πνευματική μας ζωή απέχει πολύ από την τελειότητα, ο Θεός είναι ωστόσο επιεικής και δεν μας εγκαταλείπει. Προς μεγάλη μας κατάπληξη συνειδητοποιούμε ότι κατά κάποιον τρόπο έχει αυξηθεί η οικειότητα μας προς το Πνεύμα του Χριστού και τον κόσμο Του. Η ανάγνωση των Γραφών αποκτά έντονα προσωπικό χαρακτήρα. Αισθανόμαστε ότι μας αφορούν προσωπικά, ότι κάθε φράση τους συνιστά λόγο ειδικά διατυπωμένο και προορισμένο για μας. Μεγάλη παρηγοριά συνοδεύει τον ενθουσιασμό μας. Άλλωστε έχουμε ανάγκη από το πυρ της άφθαρτης θείας παρακλήσεως, για να αποπέμψουμε την ακάθαρτη «θέρμη» του εκπεσμένου κόσμου, δηλαδή τη φλόγα των παθών. Βιώνουμε τώρα τη νίκη της θείας αγάπης εναντίον του εχθρού που εμφωλεύει μέσα μας, γεγονός που μας προξενεί κάποια παρρησία. Ο Γέροντας Σωφρόνιος συνήθιζε να περιγράφει την κατάσταση αυτή ως «υπέρ νουν», με την έννοια κάποιας μορφής παραφοράς. Πράγματι, η έμπνευση αυτή έχει παράδοξο χαρακτήρα γεννώντας βαθύ πόθο για παθήματα υπέρ του Χριστού. Ο άγιος Σιλουανός περιγράφει αυτή τη δίψα, που κάνει τον άνθρωπο φίλο του Σταυρού. Διψά να ασπασθεί τη μωρία του Σταυρού, να δοθεί εξ ολοκλήρου στον Θεό. Ο άνθρωπος αναλαμβάνει τον απίστευτο άθλο του Σταυρού, γιατί τώρα διακατέχεται από τη «μωρία» της πίστεως, όπως θα την αποκαλούσε ο απόστολος Παύλος. Μέσα στην παραφορά του γίνεται ατρόμητος, γνωρίζοντας ότι μπορεί να επιτύχει τα πάντα δια του Χριστού, ο Οποίος τον ενδυναμώνει (Φιλιπ. 4,13). … Η πρώτη αυτή περίοδος, η οποία σείει τα θεμέλια ολόκληρης της υπάρξεως του ανθρώπου, δεν είναι άμοιρη κινδύνων. Ο άνθρωπος οφείλει να βαστάσει μια κατάσταση μεγάλης εντάσεως, αν επιθυμεί να ασφαλίσει ό,τι του χαρίσθηκε. Η δωρεά της χάριτος τον οδηγεί αναπόφευκτα σε δριμεία σύγκρουση με την προηγούμενη ζωή του. Είναι τέτοια η ένταση και η εσωτερική σύγκρουση, που θα μπορούσαν να αποβούν επιβλαβείς για τον άνθρωπο, αν δεν υπάρχει ενδεδειγμένη καθοδήγηση. Ο Γέροντας Σωφρόνιος το επιβεβαίωσε, όταν κάποτε είπε: «Όταν κάποιος βρίσκεται σε τέτοια ένταση, αν δεν προσέξει, είναι δυνατόν να υποστεί κάποιου είδους ζημία». Οι ψυχικά αδύναμοι μπορεί να χάσουν το μυαλό τους· μια αδύναμη καρδιά μπορεί να υποστεί βλάβη· ένα ευαίσθητο στομάχι μπορεί να παρουσιάσει έλκος κ.ο.κ. Ο νέος άνθρωπος συγκρούεται με τον παλαιό. Η δύναμη της χάριτος στον αναγεννημένο άνθρωπο κηρύσσει πόλεμο εναντίον του παλαιού εαυτού του. Αν ωστόσο ο άνθρωπος υψωθεί στο επίπεδο αυτό της ακραίας εντάσεως και εγρηγόρσεως, σύντομα θα μάθει να ελέγχει κάθε κίνηση της υπάρξεως του, τον νου και την καρδιά του, ακόμη και το σώμα του. Ένας άλλος κίνδυνος που συνδέεται με την ευλογημένη αυτή περίοδο, είναι ότι μιλούμε με μεγάλη ευκολία, επειδή η καρδιά αισθάνεται την ελαφρότητα της χαράς. Πολύ συχνά όμως στην τάση μας να διδάσκουμε τους άλλους υποβόσκει η κενοδοξία, εξαιτίας της οποίας η χάρη μπορεί να αποχωρήσει. Το προνόμιο όμως της παρουσίας του Κυρίου αποσοβεί κάθε κίνδυνο. … Υπό την προϋπόθεση ότι παραδιδόμαστε στο σθεναρό αυτό κύμα του Πνεύματος, η καινούργια ζωή μας μπορεί να είναι σχεδόν αναμάρτητη. Ο ουρανός είναι ανοιχτός, οι ικεσίες και οι προσευχές μας εισακούονται. Γευόμαστε την ειρήνη της καταλλαγής μας με τον Θεό. Η αγαλλίαση της σωτηρίας πλημμυρίζει την καρδιά μας, γεγονός που μαρτυρείται από το Ίδιο το Πνεύμα, όπως άρεσε στον άγιο Σιλουανό να λέει. Σύμφωνα με τον πατέρα Σωφρόνιο, η χάρη που λαμβάνουμε στην αρχή μπορεί να προσεγγίσει το μέτρο των τελείων . Τον ευλογημένο αυτό καιρό ο άνθρωπος μπορεί να διέπεται από βαθειά συναίσθηση του θανάτου, που τον διδάσκει να προτιμά τα αόρατα από τα ορατά (Β’ Κορ. 4,18). Ακόμη και αιώνες ευδαιμονίας πάνω στη γη δεν ελκύουν εκείνον που κατέχει τη μακάρια μνήμη του θανάτου. Στον νου και στην καρδιά του κυριαρχεί ένας μόνο στόχος: να είναι με τον Χριστό τώρα και σε όλη την αιωνιότητα. Η ένωση μαζί Του είναι πραγματικά η μεγαλύτερη από όλες τις δωρεές και ο σκοπός όλων των άλλων χαρισμάτων. Θυμούμαι κάποιον, ο οποίος βρισκόταν σε τέτοια ένταση και είχε τόσο δυνατή αίσθηση της προσωρινότητας και ματαιότητας του κόσμου αυτού, που έβλεπε τον θάνατο παντού γύρω του. Για παράδειγμα, όταν κοιτούσε ένα δένδρο το έβλεπε αμέσως να πέφτει στη γη ξηραμένο. Πίσω από κάθετι έβλεπε την απειλή του θανάτου που είναι έτοιμος να ερημώσει τα πάντα, να τα καταπιεί όλα. Σε αυτόν είχε δοθεί το χάρισμα της μνήμης του θανάτου, που είναι εξαιρετικά πολύτιμο για τον άνθρωπο που στρέφεται στον Θεό, γιατί τον αποσπά από καθετί γήινο, από κάθε προσκόλληση στον κόσμο αυτό. Είναι ωφέλιμο για τους ανθρώπους να μη λησμονούν τα μαθήματα που τους έχουν δοθεί από τον Θεό. Ο Θεός συχνά επιτελεί θαύματα στη ζωή μας και μας συνδράμει σε δυσχερείς περιστάσεις. Όλα αυτά συνιστούν πολύτιμη παιδεία που δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Αν τα θυμόμαστε με ταπείνωση, τότε θα αναζωπυρώνουν μέσα μας την ευγνωμοσύνη προς τον Θεό και την έμπνευση για τον πνευματικό μας αγώνα. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από το βιβλίο του αρχιμ. Ζαχαρία Ζάχαρου, ΠΙΣΤΟΙ ΣΤΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Έσσεξ Αγγλίας 2012, σ. 139-165. [1] Αρχιμ. Σωφρονίου, Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΖΩΗ ΜΟΥ, έκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1983, σ. 144: «Και γεννιέται τώρα η ερώτηση: Η πνευματική κρίση που γνωρίζει ο κόσμος σήμερα δεν μπορεί να είναι ένα προανάκρουσμα για μια τεράστια αναγέννηση; Γιατί αυτό που γίνεται στις ψυχές των λίγων, μπορεί να συμβεί σ’ ένα πλήθος ψυχών, μπορεί να μεταβληθεί σε μια πανίσχυρη πλημμύρα. Η τωρινή κατάστασή μας –στην ιστορία, στο τμήμα της που ανήκει σ’ εμάς– μπορεί και πρέπει να είναι μια περίοδος αφομοιώσεως του όντος σ’ όλες του τις διαστάσεις. Στο φως αυτής της ελπίδας ο μεγαλύτερος πόνος μας αποτελεί ένα αποκαλυπτόμενο μεγαλειώδες σκηνικό». ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΛΕΕΙ Ο Π. ΠΑΪΣΙΟΣ: «Εδώ βλέπεις, σε έναν αδικημένο που έχει καλή διάθεση, επειδή δικαιούται την θεία βοήθεια, παρουσιάζονται πολλές φορές οι Άγιοι, η Παναγία, ο Χριστός, για να τον σώσουν, πόσο μάλλον τώρα που θα βρίσκεται σε τόσο δύσκολη κατάσταση ο καημένος ο κόσμος. Τώρα μια μπόρα θα είναι, μια μικρή κατοχή του αντίχριστου σατανά. Θα φάει μετά μια σφαλιάρα από τον Χριστό, θα συγκλονισθούν όλα τα έθνη και θα έρθει η γαλήνη στον κόσμο για πολλά χρόνια. Αυτήν την φορά θα δώσει ο Χριστός μια ευκαιρία, για να σωθεί το πλάσμα Του, θα αφήσει το πλάσμα του ο Χριστός; Θα παρουσιασθεί στο αδιέξοδο των ανθρώπων, για να τους σώσει από τα χέρια του Αντίχριστου. Θα επιστρέψουν στο Χριστό και θα έρθει μια πνευματική γαλήνη σε όλην την οικουμένη για πολλά χρόνια. Μερικοί συνδυάζουν με αυτήν την επέμβαση του Χριστού την Δευτέρα Παρουσία. Εγώ δεν μπορώ να το πω. Ο λογισμός μου λέει ότι δεν θα είναι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όταν έρθει ως Κριτής, αλλά μια επέμβαση του Χριστού, γιατί είναι τόσα γεγονότα που δεν έχουν γίνει ακόμη. Θα επέμβη ο Χριστός, θα δώσει μια σφαλιάρα σε όλο αυτό το σύστημα, θα πατάξει όλο το κακό και θα το βγάλει σε καλό τελικά. Θα γεμίσουν οι δρόμοι προσκυνητάρια. Έξω τα λεωφορεία θα έχουν εικόνες. Θα πιστέψουν όλοι οι άνθρωποι. Θα σε τραβάν, για να τους πεις για το Χριστό! Έτσι θα κηρυχθεί το Ευαγγέλιο σε ολόκληρη την οικουμένη και τότε ο Χριστός θα έρθει ως Κριτής να κρίνη τον κόσμο. Άλλο Κρίση, άλλο μια επέμβαση του Χριστού, για να βοηθήσει το πλάσμα Του». (ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ, Σουρωτή Θες/νικης, σελ. 188)