Ψυχολογικά προβλήματα και Εκκλησία του π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

Λένε πολλοί, ειδικοί και μη, ότι οι άνθρωποι της εποχής μας χαρακτηρίζονται εν πολλοίς από ψυχολογικά προβλήματα. Τι σημαίνει ‘ψυχολογικά προβλήματα’; Προφανώς εννοούμε διαταραχές στη ψυχή του ανθρώπου, δηλαδή στο βαθύτερο είναι του. Αυτό έχει ως συνέπεια να χάνεται η ισορροπία στη σχέση του με τον εαυτό του, τους συνανθρώπους του, του κόσμου του.

         Από τη εμπειρία μου ως πνευματικός, έχω διαμορφώσει μια άποψη πάνω στο θέμα των λεγομένων ‘ψυχολογικών προβλημάτων’, την οποία θα’ θελα να καταθέσω: Εκτός από τις περιπτώσεις όπου έχουμε βλάβες στα νεύρα που χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου ο άνθρωπος ασθενεί ψυχικά, γιατί ενεργεί εγωκεντρικά. Τα λεγόμενα ‘ψυχολογικά προβλήματα’, τις περισσότερες φορές είναι εκφράσεις μιας φιλαυτίας, όπου ο άνθρωπος ασχολείται με τον εαυτό του σε τέτοιο σημείο που εγκλωβίζεται σ’ αυτόν, χάνοντας την ουσιαστική επαφή του με τους άλλους. Όπου ασχολείται με τους άλλους, είτε ως βοήθεια είτε ως ενασχόληση, έχει ως βάση τον εαυτό του. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει υπέρβαση ορίων στην κούραση, στον χρόνο, στις δυνάμεις. Ο άλλος γίνεται μέσο για εξυπηρέτηση του εαυτού του που ζητά την ‘πνευματική πρόοδο’. Κι όταν εμπλέκεται το πνευματικό στοιχείο είναι δύσκολο να διακρίνει από μόνος του κανείς την κρυμμένη φιλαυτία.

         Η όλη θεραπευτική αγωγή της Εκκλησίας μας συνιστάται ακριβώς στη θεραπεία του ανθρώπου από τη φιλαυτία, που είναι η βάση και η ρίζα όλων των αμαρτιών. Η νηστεία, η προσευχή, η ελεημοσύνη, η Θεία Κοινωνία, η συμμετοχή μας στα Μυστήρια, η τήρηση των εντολών του Χριστού, κι όλα όσα συνιστούν την πνευματική ζωή, μας βοηθούν να πορευτούμε από το ‘Εγώ’ στο ‘Εμείς’. Η υπακοή, ως «εκκοπή του ίδιου θελήματος», τι άλλο είναι από ένα δυνατό φάρμακο που μας θεραπεύει από τη φιλαυτία μας; Η ενορία ως εκκλησιαστική κοινότητα, όπου ο χριστιανός προσφέρει τον εαυτό του, τα χαρίσματά του, τις δυνάμεις του, το χρόνο του, για χάρη των αδελφών του, είναι μια μεγάλη δυνατότητα για να θεραπευτεί ο άνθρωπος και να ζήσει τη φυσιολογική ζωή της αγάπης.

         Γιατί οι άγιοι δεν έχουν ψυχολογικά προβλήματα; Ακριβώς γιατί δεν έχουν φιλαυτία. Με την υπακοή και την άσκηση, καθώς και όλα όσα συνιστούν την όντως εκκλησιαστική ζωή, ζούσαν για το Θεό και τους ανθρώπους και βίωναν δυναμικά την αγάπη ως δόσιμο και θυσία. Στο βαθμό που έτσι ζούμε είναι και η θεραπεία μας από τη φιλαυτία, που δημιουργεί τα λεγόμενα ψυχολογικά προβλήματα.

         Είναι ανάγκη να εξετάζουμε συχνά την πορεία μας. Να θέτουμε τον εαυτό μας μπροστά στην αλήθεια της εκκλησίας και να τον κρίνουμε αν βρίσκεται ή όχι σωστά μέσα σ’ αυτήν. Βέβαια, η εκκλησία ως νοσοκομείο μάς θεραπεύει, αν παίρνουμε κανονικά τα φάρμακά της. Δεν μας κρίνει αυτή αλλά μας σώζει, μας ολοκληρώνει ως πρόσωπα. Δεν είναι κρίμα να βρισκόμαστε για χρόνια μες στο νοσοκομείο- εκκλησία και να μένουμε αθεράπευτα οι ίδιοι; Δεν είναι άδικο να υπάρχει η εκκλησία – ναός ως δυνατότητα λειτουργίας της ως κοινωνία προσώπων με τη σχέση και τη συμπόρευση και να τη χρησιμοποιούμε για θρησκευτικές τελετές και θρησκευτικά καθήκοντα;

         Όλοι έχουμε την ευθύνη, κληρικοί και λαϊκοί, αν σήμερα πολλοί συνάνθρωποί μας, αδελφοί και αδελφές μας, έχουν «ψυχολογικά προβλήματα», εμμένοντας ύπουλα ή φανερά στη φιλαυτία τους. Ας εργαστεί ο καθένας μας, όπως μπορεί, για να γίνει η εκκλησία μας αυτό που είναι – εν Χριστώ κοινωνία προσώπων, που ζουν για τους άλλους κι έτσι γίνονται όλοι φως από το Φως, άγιοι από τον απόλυτα Άγιο.