Ο μεγάλος Αντρέι Ρουμπλιόφ

Η Αγία Τριάδα, Αντρέι Ρουμπλιόφ. (Δείτε την ολόκληρη συλλογή!)
Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ζωή του ήταν ευτυχισμένη. Γνώρισε μεγάλη φήμη εν ζωή, τον μνημονεύουν χρονικά και βίοι Αγίων, έλαβε παραγγελίες για εικόνες από  άρχοντες και μοναστήρια, εργάστηκε στη Μόσχα, το Βλαντίμιρ, το Ζβενίγκοροντ. Δεν λησμονήθηκε μετά τον θάνατό του. Η δόξα του Ρουμπλιόφ ως κορυφαίου αγιογράφου της Ρωσίας κράτησε αιώνες. Η Σύνοδος των Εκατό Κεφαλαίων (1551) αναγνώρισε το έργο του ως παραδειγματικό.

Η ορθόδοξη Μέκκα της Ρωσίας

Μεγάλη εκτίμηση γι' αυτόν έτρεφαν οι παλαιόπιστοι, ενώ συλλέκτες επιδίωκαν να αποκτήσουν έργα του. Στα μάτια τους ο Ρουμπλιόφ ήταν η προσωποποίηση του κανόνα της αγιογραφίας και της παλιάς ευσέβειας. Γι' αυτό τον λόγο, ακόμη και κατά τον 19ο αιώνα, όταν η αγιογραφία μοιάζει να έχει περάσει στη λήθη, το όνομα του Αγιου αγιογράφου επιβιώνει ως πρότυπο θρησκευτικής Τέχνης.
Κατά την σοβιετική εποχή, το όνομα του Αντρέι Ρουμπλιόφ συμβόλιζε τον ιστορικό ρωσικό πολιτισμό. Με  απόφαση της UNESCO, το 1960 διοργανώθηκε ο παγκόσμιος εορτασμός της επετείου των 600 χρόνων του Ρουμπλιόφ. Στη Μόσχα εγκαινιάστηκε το μουσείο παλαιού ρωσικού πολιτισμού “Αντρέι Ρουμπλιόφ”. Παράλληλα, τα έργα του συγκεντρώθηκαν στην πινακοθήκη Τρετιακόφ και αποτέλεσαν αντικείμενο επιστημονικών μελετών.

Βίος που ανασυντέθηκε με μεγάλο κόπο

Υπάρχουν πολλά βιβλία και άρθρα για τον Αντρέι Ρουμπλιόφ, το έργο του έχει μελετηθεί διεξοδικά. Όμως, ας αναρωτηθούμε τι γνωρίζουμε τελικά για τη ζωή του Αγιου καλλιτέχνη; Τα βιογραφικά του στοιχεία είναι αποσπασματικά, και ο βίος του ανασυντίθεται με πολύ κόπο.

Μινιατούρα, τέλος 16 αιώνα

Γεννήθηκε τη δεκαετία του 1360. Είναι δύσκολο να εξακριβωθεί η ακριβής ημερομηνία της γέννησής του. Αλλά ξέρουμε την ημερομηνία του θανάτου του, στις 29 Ιανουαρίου 1430. Εκείνη η εποχή ήταν τρομερή. Η Ρωσία ήταν υπόδουλη, οι Τάταροι λεηλατούσαν πόλεις, ναούς και μοναστήρια, κι αιχμαλώτιζαν κατοίκους. Την ίδια στιγμή, συνεχείς ήταν οι συγκρούσεις ανάμεσα στους πρίγκιπες που διεκδικούσαν τον τίτλο του Μεγάλου Πρίγκηπα. Δύο φορές -το 1364 και το 1366- η Μόσχα και το Νίζνι Νόβγκοροντ εξολοθρεύτηκαν από την πανούκλα. Το 1365 η Μόσχα κάηκε, το 1368 έζησε την εισβολή του Λιθουανού Πρίγκιπα Όλγκερντ, και το 1371 τον λιμό.
Μέσα σ' αυτό το χάος και την αναταραχή, ανδρώνονταν ο μελλοντικός δημιουργός των εικόνων της ουράνιας αρμονίας. Εμείς, δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε τίποτε ούτε για τους γονείς του, ούτε για το περιβάλλον απ' το οποίο καταγόταν. Βέβαια, το επώνυμό του μπορεί να υποδηλώσει κάτι. Κατά πρώτον, εκείνη την εποχή μόνο οι ευγενείς είχαν επώνυμα. Δεύτερον, μπορεί να υποδηλώνει το οικογενειακό επάγγελμα, το οποίο ασκούσε ο πατέρας του ή κάποιος  πρόγονος. Το “Ρουμπλιόφ” ετυμολογείται μάλλον από το ρωσικό ρήμα “κόβω” (“ρουμπίτ'”) ή από το “ρούμπελ'” που σήμαινε μακρύ κοντάρι, εργαλείο για την επεξεργασία δερμάτων.
Τίποτε δεν είναι γνωστό για το πότε ο Αντρέι Ρουμπλιόφ μυήθηκε στην αγιογραφία, πού και σε ποιόν μαθήτευσε. Ούτε τα πρώιμα του έργα, μας είναι γνωστά. Η πρώτη μνεία γι' αυτόν υπάρχει στο Χρονικό του 1405, όπου αναφέρεται ότι κατόπιν παραγγελίας του Μεγάλου Πρίγκιπα εικονογραφήθηκε ο ναός του Ευαγγελισμού στο Κρεμλίνο της Μόσχας, από συντεχνία υπό την καθοδήγηση των τριών μαϊστόρων: Του Θεοφάνη του Έλληνα, του γέροντα Πρόχορ από το Γκοροντέτς και του μοναχού Αντρέι Ρουμπλιόφ. Το γεγονός ότι αναφέρεται το όνομα του Ρουμπλιόφ τεκμηριώνει ότι ήταν ήδη αρκετά γνωστός. Αλλά το όνομα του βρίσκεται τρίτο στη σειρά, επομένως, ο Αντρέι ήταν ο νεότερος από τους εν λόγω αγιογράφους.
Ο Ρουμπλιόφ ήταν μοναχός, και το όνομα Αντρέι, προφανώς, δεν ήταν όνομα κοσμικό ή βαπτιστικό, αλλά μοναχικό. Μάλλον έγινε μοναχός στη μονή της Αγίας Τριάδας, επί  Νίκωνα του Ράντονεζ, μαθητή και διαδόχου του Όσιου Σέργιου του Ράντονεζ. Αυτό αναφέρεται σε χειρόγραφα του 18ου αιώνα. Με τη μονή της Αγίας Τριάδας είναι συνδεδεμένα και πολλά έργα του Ρουμπλιόφ. Έζησε τα τελευταία του χρόνια στη μονή Σωτήρος και Ανδρονίκου, που είχε επίσης ιδρυθεί από ένα μαθητή του Σεργίου, τον Όσιο Ανδρόνικο. Εδώ τερμάτισε και την επίγεια πορεία του.

Το πρότυπο της θρησκευτικής τέχνης

Πηγή: Petr Adam Dohnálek
Η δεύτερη μνεία του ονόματος του Ρουμπλιόφ γίνεται στο Χρονικό του 1408, αναφορικά με τη αγιογράφηση του ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Βλαντίμιρ. Εδώ εργάστηκε μαζί με τον αγιογράφο Δανιήλ Τσιόρνι, ο οποίος αναφέρεται ως φίλος του Ρουμπλιόφ. Ο Δανιήλ ήταν μοναχός, πιθανόν ελληνικής ή σερβικής καταγωγής, αν κρίνουμε από το παρατσούκλι Τσιόρνι (“μαύρος”). Ο χρονογράφος τον αναφέρει πρώτον, επομένως ο Δανιήλ ήταν μεγαλύτερος, ηλικιακά ή ιεραρχικά. Μ' αυτόν τον άνθρωπο σχετίζεται όλη η μετέπειτα ζωή του Αντρέι Ρουμπλιόφ, ως το θάνατό τους.
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Βλαντίμιρ θεωρούταν καθεδρικός ναός της Ρωσικής Εκκλησίας, και η αγιογράφησή του ήταν έργο μεγάλης ευθύνης. Ο ναός ανεγέρθη τον 12ο αιώνα, αλλά οι αγιογραφίες του καταστράφηκαν το 1238, κατά την ταταρο-μογγολική εισβολή. Με την παραγγελία του Μεγάλου Πρίγκιπα Βασίλι Ντμίτριεβιτς ο ναός εικονογραφήθηκε ξανά.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1420, ο Αντρέι Ρουμπλιόφ και ο Δανιήλ Τσιόρνι επιβλέπουν τις εργασίες στο ναό Αγίας Τριάδας στη μονή Αγίας Τριάδος και Σεργίου. Οι αγιογραφίες δεν σώθηκαν ως τις μέρες μας, αλλά υπάρχει το εικονοστάσιο. Για τον ίδιο ναό, ο Όσιος Αντρέι φιλοτεχνεί την περίφημη εικόνα “Αγία Τριάδα”, όπου η αρχή της τριάδας βρίσκει το υψηλότερο καλλιτεχνικό της αποτύπωμα. Σύμφωνα με το Χρονικό, ο Νίκων του Ράντονεζ παρήγγειλε την εικόνα της Τριάδας εις μνήμην του Οσίου Σεργίου.

Καλλιτέχνης με πολλά ταλέντα

Διαβάστε περισσότερα: Ορθόδοξη πίστη

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο Ρουμπλιόφ φιλοτεχνούσε επίσης και βιβλία. Για παράδειγμα, φύλλα και εικονογραφήσεις στο Ευαγγέλιο Χίτροβο. Οι παλιοί Ρώσοι καλλιτέχνες εικονογραφούσαν βιβλία πολύ συχνά. Η αντιγραφή και η διακόσμηση βιβλίων ήταν μία από τις διαδεδομένες ενασχολήσεις των μοναχών. Γενικά, η κουλτούρα του βιβλίου ήταν πολύ αναπτυγμένη στα ρωσικά μοναστήρια, και ο κύκλος των αναγνωσμάτων των μοναχών ήταν εξαιρετικά ευρύς. Ο Αντρέι Ρουμπλιόφ άνηκε σ' αυτή την κουλτούρα, διάβαζε πολύ και είχε μεγάλη μόρφωση για την εποχή του.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του Αντρέι Ρουμπλιόφ ήταν συνδεδεμένα με τη μονή του Σωτήρος και Ανδρόνικου. Δυστυχώς, οι αγιογραφίες του ναού του Σωτήρος, φιλοτεχνημένες από τον Ρουμπλιόφ, δεν διασώθηκαν. Αμέσως μετά τον θάνατό του, τον 15ο αιώνα, καθιερώθηκε ο εορτασμός της μνήμης του Οσίου Αντρέι αγιογράφου στη μονή της Αγίας Τριάδας και Σεργίου και στη μονή Σωτήρος και Ανδρόνικου, όπου ζούσε ο ίδιος. Η εκκλησία αγιοποίησε τον Αντρέι Ρουμπλιόφ το 1988.
Το προτώτυπο άρθρο βρίσκεται στο www.nsad.ru

ΠΑΛΑΙΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ…ΗΡΩΔΗΣ!

ΠΑΛΑΙΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ…ΗΡΩΔΗΣ!

Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννησιν (Ματθ. 2,13-23)

Περί παιδοκτόνων, παλαιών και σύγχρονων

«…Καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ…»

Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
ΑΚΟΥΣΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο. Εἶνε τὸ ίδιο μὲ τὸ εὐαγγέλιο τῆς δευτέρας ἡμέρας τῶν Χριστουγέννων. Γιὰ ποιό πρᾶγμα μιλάει; Γιὰ ἕνα ἔγκλημα, ποὺ ἔγινε στὴν ἐποχὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ τὸ ἔγκλημα αὐτό, δυστυχῶς, γίνεται καὶ στὶς μέρες μας.

______

_

Στὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ ζοῦσε ἕνα θηρίο. Θηρίο; δὲ᾿ λέμε τίποτα. Ζοῦσε κάποιος, ποὺ εἶχε μορφὴ ἀνθρώπου ἀλλὰ διάθεσι θηρίου. Γιατὶ οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι δὲν ἀξίζουν αὐτὴ τὴ μορφὴ ποὺ ἔχουμε· ἔπρεπε νὰ ἔχουν κάποια ἄλλη μορφή, μορφὴ ἀγρίων θηρίων – ζούγκλα ἔγινε ἡ σημερινὴ κοινωνία. Ὅπως ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας, τὸ ἀγριώτερο θηρίο ἀπὸ ὅλα, κι ἀπὸ τὴν τίγρι, κι ἀπὸ τὸ λιοντάρι, ἀπὸ ὅλα, εἶνε ὁ ἄνθρωπος. Ποιός ἄνθρωπος; Αὐτὸς ποὺ εἶνε μακριὰ ἀπὸ τὸ Θεό, αὐτὸς ποὺ καταπατεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Κυρίου καὶ τὸν ἔχουν κυριεύσει τὰ πάθη. Ποιά εἶνε τὰ πάθη; Τρία εἶνε τὰ μεγαλύτερα. Τὸ ἕνα πάθος εἶνε ἡ φιληδονία καὶ κυρίως τὸ σέξ, ποὺ κατέκτησε τώρα τὸν κόσμο. Τὸ δεύτερο εἶνε ἡ φιλοδοξία· ὁ καθένας προσπαθεῖ ν᾿ ἀνατρέψῃ τὸν ἄλλο καὶ ν᾿ ἀνεβῇ πιὸ ψηλὰ στὶς διάφορες θέσεις καὶ ἀξιώματα. Καὶ τὸ τρίτο, τὸ χειρότερο, εἶνε – ποιό; τὰ τριάκοντα ἀργύρια τοῦ Ἰούδα, ἡ φιλαργυρία· δὲν ὑπάρχει ἄλλο ἁμάρτημα φοβερώτερο ἀπὸ αὐτήν, ἀφοῦ τὰ τριάκοντα ἀργύρια πρόδωσαν τὸ Χριστό. Ὁ ἄνθρωπος λοιπὸν ποὺ κατακτᾶται είτε ἀπὸ τὴ φιληδονία ετε ἀπὸ τὴν κενοδοξία είτε ἀπὸ τὴ φιλαργυρία, ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ εἶνε πλέον θηρίο μὲ μορφὴ ἀνθρώπου. Ἕνα τέτοιο θηρίο, αἱμοσταγές, ζοῦσε στὴν ἐποχὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸ ὄνομά του; Ἡρῴδης. Τί ἤτανε; Βασιλιᾶς. Κατεῖχε τὴ βασιλικὴ ἐξουσία ἐν συνεργασίᾳ μὲ τοὺς κατακτητάς, τοὺς Ῥωμαίους αὐτοκράτορας. Αὐτὸς εἶχε ἔνστικτα κακούργου. Σκότωσε τὴ γυναῖκα του, σκότωσε τὸν πεθερό του, σκότωσε τὰ τρία παιδιά του, σκότωσε πλῆθος ἀνθρώπους. Καὶ τώρα ἑτοιμάζεται νὰ κάνῃ τὸ πιὸ μεγάλο ἔγκλημα, ποὺ φρίττει ἡ ἀνθρωπότης. Ποιό εἶνε τὸ ἔγκλημα αὐτό; Ἐπὶ τῶν ἡμέρῶν του κυκλοφόρησε στὰ Ἰεροσόλυμα μιὰ είδησις. Τότε δὲν ὑπῆρχαν ἐφημερίδες οὔτε ῥαδιόφωνα καὶ τηλεοράσεις. Ἀπὸ στόμα σὲ στόμα ἔφθαναν τὰ νέα· ἡ πρώτη ἐφημερίδα εἶνε τὸ στόμα τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκούστηκε λοιπόν, ὅτι γεννήθηκε ὁ βασιλιᾶς τοῦ κόσμου· ἕνα παιδὶ βασιλιᾶς τοῦ κόσμου! Ὅλοι χάρηκαν, αὐτὸς λυπήθηκε. Πίκρα, δηλητήριο, φαρμάκι μέσ᾿ στὴν καρδιά του. Μόλις τ᾿ ἄκουσε φοβήθηκε, ὅτι ὁ νεογέννητος θὰ τοῦ πάρῃ τὴ βασιλεία. Ἀλλὰ μάταιος ὁ φόβος του· ἀνόητος ἤτανε νὰ φοβηθῇ. Γιατί ἦταν ἀνόητος; Τὰ πάθη κάνουν τὸν ἄνθρωπο ἀνόητο. Διότι, πρῶτον μέν, αὐτὸς ἦταν γέρος πιά, καὶ ὥσπου νὰ μεγαλώσῃ τὸ νεογέννητο νήπιο, αὐτὸς θὰ εἶχε πεθάνει. Ἀνόητος, δεύτερον, διότι ἡ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶνε σὰν τὶς βασιλεῖες τοῦ κόσμου. Ὅλα τὰ κράτη τοῦ κόσμου στηρίζονται στὴ βία, στὰ ὅπλα· στοὺς στρατοὺς καὶ τοὺς στόλους, στὰ ἀεροπλάνα καὶ τὰ ὑποβρύχια καὶ τὶς ἀτομικὲς βόμβες. Ἀφαίρεσε τὰ ὅπλα, καὶ κανένα κράτος δὲν στέκει· οὔτε βασιλεία, οὔτε δημοκρατία, οὔτε σοσιαλισμός, οὔτε κομμουνισμός… Ἀλλὰ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἵδρυσε ὁ Χριστός, δὲν στηρίζεται σ᾿ αὐτά. Στηρίζεται – ποῦ; Στὴν ἀγάπη, στὴν ἐλευθερία, στὴ δικαιοσύνη. Καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶνε αἰωνία. Καὶ «τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος», δὲν ὑπάρχει τέλος τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ (Λουκ. 1,33). Ἀνόητος λοιπόν, διότι ἦταν γέρος καὶ θὰ πέθαινε· ἀνόητος, διότι ἄλλη εἶνε ἡ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ. Ἀνόητος ἀκόμα διότι, ἂν ἦταν θέλημα Θεοῦ νὰ βασιλεύσῃ ὁ Χριστός, ἦταν δυνατὸν αὐτὸς νὰ ματαιώσῃ τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ; Ἤθελε νὰ γίνῃ θεομάχος; Ταράχθηκε λοιπὸν ὁ Ἡρῴδης. Καὶ κάλεσε τοὺς μάγους, γιὰ νὰ μάθῃ ἀπὸ αὐτοὺς ποῦ γεννήθηκε ὁ Χριστός. Ἦταν πονηρὸ τὸ σχέδιό του. Ἤθελε, λέει, νὰ πάῃ νὰ τὸν προσκυνήσῃ· στὴν πραγματικότητα ἤθελε νὰ τὸν ἐξοντώσῃ. Ἀλλὰ ἀνετράπησαν τὰ σχέδιά του. Οἱ μάγοι, εἰδοποιημένοι ἀπὸ τὸν οὐρανό, «δι᾿ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν» γιὰ τὴν πατρίδα τους (Ματθ. 2,12), καὶ δὲν τοῦ ἔδωσαν καμμία πληροφορία γιὰ τὸν γεννηθέντα βασιλέα. Τότε αὐτὸς ὠργίστηκε πολύ. Καὶ πάνω στὸ θυμό του τί διατάζει; Νὰ πᾶνε οἱ στρατιῶτες του στὴν περιφέρεια τῆς Βηθλεὲμ καὶ νὰ σκοτώσουν ὅλα τὰ ἀγόρια ποὺ εἶχαν ἡλικία κάτω τῶν δύο ἐτῶν. Καὶ πῆγαν. Μπῆκαν στὰ σπίτια. Καὶ ἅρπαζαν ἀπὸ τὶς ἀγκάλες τὰ μικρὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἔσφαζαν ὅπως ὁ χασάπης σφάζει τὰ ἀρνιά. Καὶ σφάξανε – πόσα παρακαλῶ; 14.000 ἀθῷα παιδάκια! Καὶ ἔγινε «κλαυθμὸς πολύς» (Ματθ. 2,18). Μανάδες ἔκλαιγαν κι ἀναστέναζαν μέσα στὸ μεγάλο θρῆνο γιὰ τὴ σφαγή. 14.000 δυστυχισμένα παιδάκια. Τί εἶπα, δυστυχισμένα; Δυστυχισμένα τὰ λέτε κ᾿ ἐσεῖς; Λάθος κάνουμε. Ὄχι δυστυχισμένα· εὐτυχισμένα παιδάκια. Ἕνας ἅγιος λέει· Μακάρι νὰ ἤμουν κ᾿ ἐγὼ ἀνάμεσα στὰ παιδάκια αὐτά. Γιατὶ ―ἂν πιστεύουμε― αὐτὰ εἶνε οἱ πρῶτοι μάρτυρες, ποὺ σὰν ἄγγελοι ψάλλουν τώρα στὸν οὐρανὸ τὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ…» (Λουκ. 2,14). Εὐτυχισμένα λοιπόν. Ὦ ἐσεῖς μανάδες, ποὺ κλαῖτε τὰ παιδάκια ὅταν πεθαίνουν μικρά· αὐτὰ εἶνε ἀγγελούδια. Μὴν κλαῖτε αὐτὰ τὰ παιδιά. Κλάψτε τοὺς μεγάλους, ποὺ ἔχουν φάει τὴν ἁμαρτία μὲ τὴν κουτάλα καὶ μέχρι σήμερα οὔτε μετανόησαν οὔτε πῆγαν νὰ ἐξομολογηθοῦν, οὔτε ἔχυσαν ἕνα δάκρυ συναισθήσεως. Ρεμαλοειδῶς, κτηνωδῶς ζοῦνε. Αὐτούς κλάψτε λοιπόν, ποὺ προχωροῦν τὰ χρόνια κι ἀσπρίζουν τὰ μαλλιὰ καὶ πλησιάζουν στὸν τάφο, κι ὅμως ἔχουν 20, 30, 40 χρόνια νὰ ἐξομολογηθοῦν καὶ νὰ κοινωνήσουν τὰ ἄχραντα μυστήρια· αὐτούς νὰ κλαῖτε. Ρωτᾶτε τώρα καὶ ποιό εἶνε τὸ τέλος τοῦ Ἡρῴδου; Τὸ τέλος του ἦταν οἰκτρό. Τὸ λέει ἡ ἱστορία. Ἀρρώστησε κ᾿ ἔπεσε στὸ κρεβάτι. Τὸ κορμί του γέμισε πληγές, ποὺ ἔτρεχαν αἷμα καὶ πύον. Βρώμισε, σκουλήκιασε, δὲ᾿ μποροῦσε νὰ τὸν πλησιάσῃ κανένας. Ἀλλὰ καὶ πεθαίνοντας τί ἔκανε· φυλάκισε χίλιους ἀνθρώπους, ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ, καὶ ἄφησε διαταγή. Ὅταν, λέει, θὰ ξεψυχῶ, νὰ τοὺς σφάξετε ὅλους!… Τέτοιος κακοῦργος, τέτοια φοβερὰ φυσιογνωμία ἤτανε ὁ Ἡρῴδης, γιὰ τὸν ὁποῖον ὁμιλεῖ σήμερα τὸ εὐαγγέλιο.

* * *

Πέρασαν ἀπὸ τότε τόσοι αἰῶνες. Ἀλλὰ τὸ ἔγκλημα τοῦ Ἡρῴδη ἐξακολουθεῖ νὰ γίνεται καὶ στὶς μέρες μας. Νέοι παιδοκτόνοι ὑπάρχουν τώρα. Ποιοί εἶνε; Ὅσοι συμμετέχουν στὸ ἔγκλημα τῶν ἐκτρώσεων. Καὶ ἄλλοτε μιλήσαμε γι᾿ αὐτούς, ἀλλὰ τώρα πάλι τελειώνοντας δὲ᾿ μπορῶ νὰ μὴν τοὺς ὑπενθυμίσω. Εἶνε πρῶτον ὅσοι ἀσυνείδητοι γιατροὶ ἐκτελοῦν τὶς ἐκτρώσεις. Εἶνε ἔπειτα οἱ ἀναίσθητοι γονεῖς, ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα, ποὺ ζητοῦν τὶς ἐκτρώσεις. Καὶ τέλος νέοι παιδοκτόνοι εἶνε οἱ πολιτικοί, τὸ διο τὸ κράτος, ποὺ νομοθέτησαν τὶς ἐκτρώσεις. Ὅλοι τὰ δια μυαλὰ ἔχουν, στὸ διο καζάνι βράζουν. Ψηφίσανε νόμο, μὲ τὸν ὁποῖο πλέον ἡ ἄμβλωσις ὄχι μόνο δὲν θεωρεῖται ἔγκλημα ἀλλὰ καὶ χρηματοδοτεῖται! Ὅλοι αὐτοὶ εἶνε φονιᾶδες, δολοφόνοι. Τὰ χέρια τους στάζουν αἷμα. Ἀλλὰ καὶ ὅλοι μας, ὁ παπᾶς, ὁ δάσκαλος, ὁ δεσπότης…, ὅλοι, μικροὶ – μεγάλοι, κατὰ κάποιο τρόπο φταῖμε, καὶ γι᾿ αὐτὸ μᾶς περιμένει τιμωρία ὅπως τὸν Ἡρῴδη. Καὶ τὸ δικό μας τέλος δὲ᾿ θά ᾿νε καλό. Ἔχουμε κ᾿ ἐμεῖς ἕνα ποσοστὸ εὐθύνης γιὰ τὸ σημεῖο ποὺ ἔφθασε τὸ ἔθνος ὅσον ἀφορᾷ τὴν ὑπογεννητικότητα. Εμαστε στὸ ναδίρ. Ποιά θὰ εἶνε ἡ τιμωρία; Τί ἄλλο πρέπει νὰ περιμένουμε; Τόσες θεομηνίες, σεισμοὶ καὶ ἄλλα φοβερὰ κακὰ ποὺ γίνονται, τὰ θεωρεῖτε τυχαῖα; Ἂς μὴν ἀκοῦμε λοιπὸν τοὺς κήρυκες, ἂς γελᾶμε καὶ ἂς ἐμπαίζουμε τὰ πάντα· ἂς ζοῦμε ἀμετανόητοι, ὅπως θέλει ὁ σατανᾶς· θά ᾿ρθῇ ἡ σκληρὴ τιμωρία…

* * *

Ἀλλ᾿ ἂς μὴν τελειώσουμε μὲ ἀπαισιοδοξία. Ὑπάρχουν καὶ φωτεινὰ σημεῖα, ὑπάρχουν καὶ ἐλπιδοφόρα παραδείγματα. Καὶ ὅσο ὑπάρχουν αὐτά, μποροῦμε νὰ αἰσιοδοξοῦμε. Ὅσο ὑπάρχει πιστὸς λαὸς ποὺ τηρεῖ τὸ νόμο τῆς τεκνογονίας, καὶ ὅσο ὑπάρχει κλῆρος πιστὸς στὸ Θεό, κλῆρος ποὺ δὲν ἀγαπᾷ τὰ τριάκοντα ἀργύρια, ἀλλ᾿ ἀγαπᾷ, τηρεῖ καὶ διδάσκει τὶς θεῖες ἐντολές, ἡ ἐλπίδα δὲν σβήνει. Ἐὰν λοιπὸν ὅλοι, κλῆρος καὶ λαός, δείξουμε πίστι, ὑπομονή, καὶ ἀγωνιστοῦμε, τὸ φοβερὸ αὐτὸ ἔγκλημα τοῦ Ἡρῴδου θὰ σβήσῃ· καὶ ἡ Ἑλλὰς θὰ μείνῃ χώρα χριστιανική, ποὺ θὰ ὑμνῇ καὶ θὰ δοξάζῃ εἰς αἰῶνας αἰώνων τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ἱερό ναὸ του Ἁγίου Γεωργίου Φλωρίνης 30-12-1984)

ΠΗΓΗ

Άκου, μάθε, ζήσε, του Μητροπολίτου Σιατίστης κ. Παύλου

Δημοσιεύθηκε: 19 Μαρτίου 2012 Κατηγορίες: Ορθόδοξη πίστη

του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου & Σιατίστης κ. Παύλου

 από το περιοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Τόλμη», τεύχος 2ο, Νοέμβριος 2000

Πριν από μερικά χρόνια, ένας νέος άνθρωπος ήρθε στο γραφείο μου, στάθηκε απέναντί μου, με κοίταξε κατάματα και μου είπε:
«Ξέρεις, πάτερ, ποιό είναι το πρόβλημά μου; Έχω AIDS».
Πριν προλάβω να αντιδράσω, συνέχισε να μιλά. [...] Μίλησα αρκετά μαζί του τότε και είπαμε πολλά, που αυτή τη στιγμή δεν έχουν σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι το παλληκάρι αυτό, πριν λίγο καιρό, έφυγε από τη ζωή αυτή, και σε μένα μένει ο προβληματισμός για όλους αυτούς τους ανευθυνοϋπεύθυνους, που έχουν μια καίρια ευθύνη για την κατάληξη πολλών νέων ανθρώπων. Για όλους εκείνους που, αντί να μιλήσουν την γλώσσα της αλήθειας και της ευθύνης, χρησιμοποιούν μισόλογα και μια στάση τόσο ανεύθυνη, ώστε να καταντά εγκληματική.
Σήμερα δεν σκοτώνει μόνο το AIDS, σκοτώνει, πολλές φορές, η επιπολαιότητα και η ανευθυνότητα των δήθεν αρμοδίων.
Καθένας είναι, ασφαλώς, ελεύθερος να κάνει τις επιλογές του στη ζωή του, αλλά είναι ταυτόχρονα και υπεύθυνος γι’ αυτές τις επιλογές. Στόχος της Πολιτείας θα πρέπει να είναι το να συντελέσει, ώστε η πορεία των ανθρώπων να είναι πορεία εν επιγνώσει. Αν, τώρα, κάποιος εν επιγνώσει θέλει να βαδίσει προς τον θάνατο, κανείς δεν μπορεί να τον εμποδίσει.
Το AIDS και ο τρόπος της μετάδοσής του στέλνουν ένα μήνυμα στον άνθρωπο, και το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Επιστροφή στην αγαπητική σχέση των ανθρώπων, επιστροφή στον αληθινό έρωτα, που βλέπει τον άνθρωπο σαν πρόσωπο αγάπης και όχι σαν αντικείμενο χρήσης. Στέλνει το ξεκάθαρο μήνυμα ότι η αυτονόμηση της σεξουαλικότητας από τη σύνολη ζωή του ανθρώπου συνιστά παραβίαση και διαστροφή της φυσικής τάξης των πραγμάτων και η φύση, παραβιαζόμενη, πληρώνει με το ανάλογο τίμημα.
Αντί λοιπόν για την γλώσσα της ευθύνης και της αλήθειας, που τελικά είναι η γλώσσα της αγάπης που σώζει, προσφέρουμε την επίφαση της αλήθειας, που είναι, στην πραγματικότητα, ψέμμα που σκοτώνει.
Αυτή η επίφαση της αλήθειας προσφέρεται με το πολλαπλώς διάτρητο, καταστροφικό και εγκληματικό, τελικά, «σλόγκαν» που λέει: «Ναι στον έρωτα. Όχι στο AIDS.» Όσο προσπαθώ να καταλάβω αυτό το μήνυμα, τόσο αισθάνομαι την οργή να φουντώνει μέσα μου,
Κατ’ αρχήν, στο μήνυμα αυτό υπάρχει μία πλαστογραφία, και η πλαστογραφία συνίσταται στην ταύτιση του έρωτα με το σεξ. Είναι καιρός, όμως, να διευκρινίσουμε ότι άλλο είναι η αγάπη, άλλο ο έρωτας και άλλο το σεξ. Πρόκειται για τρεις διαφορετικές πραγματικότητες οι οποίες δεν ταυτίζονται.
Το νόημα του μηνύματος είναι: «Έχετε ελεύθερα σεξουαλικές σχέσεις, προσέχτε μόνο μην κολλήσετε AIDS». Πιστεύω ότι πρόκειται για ένα ανεύθυνο και εγκληματικό μήνυμα, με αναληθές περιεχόμενο. «Ναι» στον έρωτα-σεξ σ η μ α ί ν ε ι «ν α ι» σ τ η ν  ε ν α λ λ α γ ή  τ ω ν  ε ρ ω τ ι κ ώ ν  σ υ ν τ ρ ό φ ω ν. «Ναι» στην εναλλαγή των ερωτικών συντρόφων σ η μ α ί ν ε ι «ό χ ι» σ τ ο ν  α λ η θ ι ν ό  έ ρ ω τ α, σημαίνει «όχι» στην αγάπη. «Ναι» στην εναλλαγή των ερωτικών συντρόφων σημαίνει τελικά την αντιμετώπιση του άλλου όχι ως προσώπου αγάπης, αλλά σαν αντικειμένου χρήσης. Κι αν ακόμη διασωθεί από το AIDS, κάνοντας χρήση προφυλακτικών, πράγμα αμφίβολο, δεν σώζεται από την αλλοτρίωση και από το να καταστεί α ν ά π η ρ ο ς  ν α  α γ α π ή σ ε ι.
Το πέρασμα στη συνείδηση της αντίληψης ότι ο άλλος δεν είναι πρόσωπο που το αγαπάμε (και επειδή το αγαπάμε το σεβόμαστε, το εκτιμάμε, αφοσιωνόμαστε σ’ αυτό), αλλά το αντικείμενο που το χρησιμοποιούμε για την ατομική μας ικανοποίηση, διαστρέφει τον ψυχισμό του ανθρώπου και κατασκευάζει ανθρώπους ανάπηρους – εννοώ απολύτως τη λέξη – να αγαπήσουν, ανάπηρους να ερωτευθούν.
Αν σήμερα υπάρχει σοβαρή κρίση στο χώρο του γάμου, αν είναι αληθής η γλώσσα των αριθμών, που πληροφορεί ότι ένα στα τρία ζευγάρια διαλύεται, η κρίση αυτή είναι κρίση αγάπης. Οφείλεται στην ανικανότητα των ανθρώπων να αγαπήσουν. Ενώ, λοιπόν, υποτίθεται ότι με το μήνυμά μας προσπαθούμε να σώσουμε από κάποιον κίνδυνο, χωρίς να το κατορθώνουμε τελικά – η αύξηση των κρουσμάτων είναι χαρακτηριστική – εκθέτουμε τους νέους, κυρίως, ανθρώπους σε άλλους, το ίδιο σοβαρούς κινδύνους, που υπονομεύουν τη ζωή τους ολόκληρη.
Η μόνη ουσιαστική και αναντικατάστατη προφύλαξη από τη μάστιγα του αιώνα είναι να προσφέρουμε στους νέους ανθρώπους την επιλογή της αγάπης αντί για την επιλογή του ερωτισμού: και η αγάπη δεν σώζει απλά από κάποιον κίνδυνο, έστω κι αν αυτός ο κίνδυνος είναι ο θάνατος, αλλά κάνει να ανθίζει ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου, τον οδηγεί σε μια πληρότητα ουσιαστική.

πηγή: http://zoiforos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=8176:akou-mathe-zise-tou-mitropolitou-siatistis-k-paulou&catid=239&Itemid=318

Η σημασία της πίστης στην αγάπη του ζευγαριού

Υπάρχουν αγάπες εγωιστικές, αγάπες τυφλές, αγάπες, που διαφθείρουν και καταστρέφουν, γιατί στο βάθος τους κρύβουν το στοιχείο της φθοράς και της ανθρώπινης ανεπάρκειας, όσο κι αν προβάλλονται ως αγνές και καθαρές κρινόμενες με ανθρώπινα μέτρα. Δεν φτάνει δυστυχώς μόνο η καλή διάθεση και ο συναισθηματισμός μας να αγαπούμε. Στην απόλυτη εκτίμηση της ανθρώπινης αυτάρκειας πέφτουν πολλοί στηριζόμενοι στην αγνότητα των προθέσεών τους, όπως υποστηρίζουν. Παίρνουμε το παράδειγμα του ισχυρισμού δύο νέων, που έχουν ισχυρότατο το αίσθημα αμοιβαίας αγάπης. Αφού αγαπούμε, λένε, ο ένας τον άλλο, γιατί να ζητήσουμε άλλη βοήθεια; Αυτή η αγάπη μας καθαγιάζει τον δεσμό μας. Η προαίρεσή μας είναι τόσο καθαρή και τόσο αμοιβαία! Το ίδιο περίπου λένε και άλλοι αναφερόμενοι σε άλλους δεσμούς ή σχετικές δραστηριότητες. Όμως δεν συμφωνεί η πραγματικότητα με αυτούς τους ισχυρισμούς, τους οποίους σύντομα διαψεύδει. Όσο αγνές και αν είναι οι προθέσεις μας, όσο ανιδιοτελής και αν είναι η θέλησή μας για την επιτυχία κάποιου ωραίου και ευγενικού σκοπού, και δεν αμφιβάλλουμε γι’ αυτό, δεν είναι αρκετές αυτές οι διαβεβαιώσεις να προφυλάξουν από την εκλογή λανθασμένου δρόμου, από την υπερεκτίμηση των ανθρώπινων δυνατοτήτων, από τυχόν εκτροχιασμό και κατάληξη από αγάπη σε μη-αγάπη ή, σε αδιαφορία ή ακόμα και μίσος! Πού πήγε η προηγουμένως υποστηριζόμενη αυτάρκειά της; Αυτό δεν καταβοά η θλιβερή πραγματικότητα; Αναφέρω ενδεικτικά τον τρομακτικό αριθμό διαζυγίων και το δράμα των ζευγαριών, που για διάφορους λόγους δεν πραγματοποιούν το διαζύγιο, αλλά έχουν μεταβάλει την οικογένεια σε ξενοδοχείο παραμονής κάτω από κοινή στέγη, ενώ οι καρδιές απέχουν μίλια μακρυά μεταξύ τους. Κάποτε όμως αυτά τα ζεύγη ξεκίνησαν με ωραίες προοπτικές και ελπίδες, αλλά με μόνα τα δικά τους εφόδια, για να καταλήξουν πολύ σύντομα ή και με παρέλευση κάποιου χρόνου στο δράμα, που λέγεται καταστροφή μιας οικογένειας με όλες τις τραγικές συνέπειες που αυτή συνεπάγεται. Σκοντάφτουν όλες αυτές οι περιπτώσεις στην ανθρώπινη ατέλεια και ανεπάρκεια. Αγάπη αληθινή και διαρκή και ανθεκτική στα χτυπήματα των περιστάσεων, μόνον ο Θεός, που είναι η πηγή της αγάπης, μπορεί και να την εμπνέη διαρκώς, να την τροφοδοτή και να ανανεώνη τη φρεσκάδα της και να την κάνη ικανή να νικάη τον χρόνο και την γήρανση του εξωτερικού άνθρωπου.
Αποσπάσματα από το κείμενο “Εμείς και η Αγάπη μας” (π. Ευσεβίου Βίττη)
Πηγή: http://istologio.org/?paged=5

Ο Γάμος ως Μυστήριον

Βυζαντινό γαμήλιο δαχτυλίδι του 7ου αιώνα. Βλέπουμε το ζευγάρι να το παντρεύει ο Χριστός, ο οποίος στέκεται στο μέσον τους.

(Ιερομ. Γεώργιος Καψάνης, Δρ. Θεολογίας).
Είναι κοινή διαπίστωσις ότι σήμερον ο γάμος περνά κρίσιν. Αυτό μαρτυρεί το πλήθος των διαζυγίων. Αυτό μαρτυρούν τα τόσα ζεύγη που χωρίς να φθάσουν εις το διαζύγιον ζουν κατά συνθήκην και κατ’ ανοχήν συζυγικήν ζωήν και δεν ευρίσκουν καμμίαν ευτυχίαν και καμμίαν χαράν εις τον δεσμόν των.
Εν σοβαρόν αίτιον της κρίσεως αυτής είναι ότι οι ερχόμενοι εις γάμου κοινωνίαν Χριστιανοί δεν ζουν τον γάμον των, ως Μυστήριον.
Πολλοί Χριστιανοί επηρεασμένοι από το κοσμικόν και άθεον κλίμα της εποχής μας, που είναι σήμερα διάχυτον (εφημερίδες, τραγούδια, περιοδικά, θεάματα, διαφημίσεις) αντιλαμβάνονται τον γάμον ως εν φυσικόν, βιολογικόν ή κοινωνικοοικονομικόν μόνον γεγονός. Ο πανσεξουαλισμός έχει επηρεάσει βαθύτατα την σκέψιν του συγχρόνου ανθρώπου με αποτέλεσμα να αποθέτη την ευτυχίαν του αποκλειστικώς και μόνον εις το σεξ. Έτσι ο γάμος θεωρείται ως εν νόμιμον και εγκεκριμένον από την κοινωνίαν ερωτικόν παιχνίδι, χωρίς καμμίαν συνείδησιν ευθύνης και αποστολής. Όταν παρέλθη η ερωτική ευχαρίστησις τότε και ο γάμος δεν έχει νόημα. Οι σύζυγοι χωρίζουν δια να εύρουν νέον σύντροφον και νέαν περιπέτειαν.
Όταν όμως ο γάμος μένει εν φυσικόν και κοινωνικόν γεγονός χωρίς να γίνη «μυστήριον», χωρίς, δηλαδή, να περάση μέσα εις την Εκκλησίαν, την Βασιλείαν αυτήν του Θεού, και να μεταμορφωθή, δεν είναι δυνατόν να σωθή και να σώση.
Ο γάμος ως φυσικόν και κοινωνικόν γεγονός ανήκει εις τον κόσμον που υπάρχει εκτός της Εκκλησίας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο έξω της Εκκλησίας κόσμος, ζωή, άνθρωπος, φύσις, κοινωνία, είναι αλύτρωτα. Είναι όψεις του πεσόντος κόσμου, που λόγω του προπατορικού αμαρτήματος έχει δηλητηριασθή, έχει αρρωστήσει θανάσιμα. Έτσι και ο γάμος ως γεγονός φυσικόν ή κοινωνικόν είναι άρρωστος και αδύνατος από την ιδίαν του την φύσιν να λυτρώση τον άνθρωπον και να του χαρίση ακεραίαν και ωλοκληρωμένην ζωήν.
Όταν ο γάμος γίνη «Μυστήριον» μεταθέτει τους συζύγους και τον φυσικόν των γάμον από τον παλαιόν, αλύτρωτον και χωρίς Θεόν κόσμον του εγωισμού, της φθοράς και του θανάτου, εις τον καινόν, θεανθρώπινον κόσμον της Βασιλείας του Θεού, της αγάπης, της Εκκλησίας.
Κάθε Μυστήριον, άλλως τε, είναι μία μετάβασις και μία μεταμόρφωσις του παλαιού κόσμου και της παλαιάς ζωής εις καινόν κόσμον και καινήν εν Χριστώ ζωήν, που προσφέρεται ως δώρον του Αγίου Πνεύματος. Ιδιαιτέρως με το Άγιον Βάπτισμα ο άνθρωπος αφήνει τον παλαιόν κόσμον δια να εισέλθη οριστικώς εις την Βασιλείαν του Θεού και με την θείον Εύχαριστίαν ενούται δια του Χριστού με την Αγίαν Τριάδα και όλους τους λελυτρωμένους πιστούς. Χωρίς την θείαν Εύχαριστίαν δεν θα υπήρχεν η Εκκλησία, διότι οι πιστοί δεν θα ηδύναντο να ενωθούν με τον Θεόν και να γίνουν εν νέον θεανθρώπινον σώμα.
Αυτό που γίνεται εις την θείαν Εύχαριστίαν γίνεται και εις το Μυστήριον του Γάμου. Οι σύζυγοι ενούνται με τον Χριστόν και δια του Χριστού μεταξύ των εις μίαν αιωνίαν και θεανθρωπίνην ένωσιν. Από μίαν ένωσιν του παλαιού, αρρωστημένου κόσμου μεταμορφούται εις μίαν υγιά εν Χριστώ ένωσιν μέσα εις την καινήν κτίσιν της Βασιλείας του Θεού.
Απλούστερον: Με το Μυστήριον του Γάμου δεν ενούται μόνον ο γαμβρός και η νύμφη, άλλ’ ενούται μαζύ των και ο Χριστός ή μάλλον αμφότεροι ενούνται εν τω Χριστώ, ο οποίος καθιστά έτσι την ένωσιν των αγίαν, τελείαν, υγιά, θεανθρωπίνην. Εννοείται ότι δια να είναι ο γάμος εν γεγονός μεταμορφώσεως εις τας διαστάσεις της Βασιλείας του Θεού, δεν αρκεί εκ μέρους των μελλονύμφων τυπική παρακολούθησις της ιερολογίας του Γάμου χωρίς καμμίαν συνειδητήν συμμετοχήν εις το τελούμενον Μυστήριον.
Μετά από μίαν συνειδητήν μετοχήν εις το Μυστήριον ιδρύεται εν νέον «σπίτι», μία μικρά Εκκλησία, εν μικρόν Βασίλειον του Τριαδικού Θεού. Είναι χαρακτηριστικόν ότι το Μυστήριον αρχίζει, όπως και τα άλλα Μυστήρια, με την ευλογίαν της Αγίας Τριάδος: «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. . . ». Ο,τι ενώνει τους συζύγους δεν είναι μόνον η φυσική έλξις των δύο φύλων, η κοινωνική σκοπιμότης κ. τ. λ. αλλά πρώτιστα όλων ο Χριστός. Εις το νέον σπίτι δεν βασιλεύει αυταρχικώς ο ανήρ ή η γυνή, αλλά ο Χριστός, διότι αμφότεροι θέλουν να κάνουν το θέλημα του Χριστού και όχι το ιδικόν των θέλημα. Με την ίδρυσιν της Χριστιανικής οικογενείας ιδρύεται εν μικρόν Βασίλειον του Θεού. Οι σύζυγοι κατά την ιεροτελεστίαν στεφανούνται ως βασιλείς, ενώ ψάλλεται το «Κύριε ο θεός ημών δόξη και τιμή στεφάνωσον αυτούς».
Είναι τόσον αγία η θεανθρωπίνη ένωσις του κατά Θεόν Γάμου, ώστε ο Απόστολος Παύλος, το στόμα του Χριστού, παρομοιάζει την σχέσιν των συζύγων με την σχέσιν του Χριστού προς την Εκκλησίαν. «Το μυστήριον τούτο μέγα εστίν εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν» (Εφεσ. Ε’ 32).
Εννοείται όμως ότι δια να είναι ο γάμος μία φανέρωσις και μία αποκάλυψις του γάμου του Χριστού με την Εκκλησίαν, πρέπει οι σύζυγοι συνεχώς να ξεπερνούν τον παλαιόν άνθρωπον που κρύβουν μέσα των, να σταυρώνουν τον εγωϊσμόν και τα πάθη των και να αποκτούν εις βάθος την αγίαν αρετήν της ταπεινοφροσύνης. Από την άποψιν αυτήν ο Γάμος είναι μία συμμετοχή εις τον θάνατον και την ανάστασιν του Χριστού.
Κανείς δεν ημπορεί να ζήση την καινήν αναστημένην ζωήν του Χριστού, εάν δεν σταυρωθή πρώτα μαζύ του και δεν θάψη τον παλαιόν άνθρωπον. Οι δύο σύζυγοι βοηθούνται αμοιβαίως να σταυρώσουν τον παλαιόν άνθρωπον. Αυτό είναι πολύ δύσκολον. Είναι εν είδος μαρτυρίου. Δεν είναι τυχαίον ότι εις την ακολουθίαν του Γάμου ψάλλεται το «Άγιοι Μάρτυρες, οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες. . . », ενώ γίνεται μία λιτανεία προηγουμένου του ιερέως φέροντος το ιερόν Ευαγγέλιον. Η λιτανεία αυτή μας υπενθυμίζει ότι ο Γάμος είναι μία συνεχής πορεία των συζύγων προς την Βασιλείαν του Θεού, εις συνεχής αγών δια την κατάκτησιν της αγιότητος. Η πορεία αυτή των συζύγων θα γίνη προηγουμένου του Χριστού και του Ευαγγελίου δια της μαρτυρικής οδού του καθημερινού αγώνος των συζύγων να απαρνούνται τον κακόν εαυτόν των και να κάνουν το θέλημα του Θεού, προσφερόμενοι εις τον σύντροφον της ζωής των. Εάν οι Χριστιανοί σύζυγοι δεν αποδεχθούν τον Γάμον των ως αγώνα και θυσίαν, πώς θα επιζήση η σχέσις των όταν εμφανισθούν αι πρώται δυσκολίαι;
Τα ανωτέρω δεν εξαντλούν την Ορθόδοξον θεολογία του Γάμου. Αποτελούν απλώς ωρισμένας εισαγωγικός σκέψεις.
Πρέπει πάντως να κατανοηθή ότι ο Γάμος και η Οικογένεια δεν ημπορούν να σωθούν, εάν οι χριστιανοί σύζυγοι δεν κατηχηθούν και δεν αποκτήσουν συνείδησιν της ουσίας του γάμου, ως Μυστηρίου της Εκκλησίας. Πολλά έχομεν να πράξωμεν προς την κατεύθυνσιν αυτήν οι ποιμένες της Εκκλησίας μας. Το έργον μας δεν είναι έργον ληξιάρχου – ευλογίας και καταγραφής ενός κοινωνικού γεγονότος – αλλά έργον ποιμένος και χειραγωγού εν Χριστώ.
Οι μελλόνυμφοι, οι νεόνυμφοι και οι έγγαμοι Χριστιανοί πρέπει να διδαχθούν από τους ποιμένας των ποίαν σημασίαν έχει ο γάμος των, διατί είναι «μυστήριον» και πώς δύνανται αξίως να διάγουν τον έγγαμον βίον των. Εις το δύσκολον αυτό έργον μας – έργον πράγματι ποιμαντικόν – πρέπει να βοηθηθώμεν και από τους λαϊκούς αδελφούς, που είναι αι χείρες και οι πόδες των κληρικών.
Ο αγιασμός και η σωτηρία του Γάμου και της οικογενείας δεν είναι έργον μόνον του Επισκόπου και των Πρεσβυτέρων, άλλ’ ολοκλήρου της κοινότητος, της ενορίας και δι’ αυτό όλοι καλούνται να συμπαρασταθούν εις τους ποιμένας έκαστος κατά την κλήσιν του και το δοθέν εις αυτόν χάρισμα.
Πηγή : ΙΧΘΥΣ

Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση (π. Θεόδωρος Ζήσης)

Ενδιαφέροντα είναι και όσα λέγει (ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος) για την σεξουαλική διαπαι­δαγώγηση των νέων, τα οποία βεβαίως βρίσκονται σε αντίθεση προς όσα η σημερινή ελευθεριάζουσα και αχαλίνωτη βιοθεωρία και παι­δαγωγική προβάλει. Η σαρκική επιθυμία από το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας επιτίθεται με σφοδρότητα και η χαλιναγώγησή της είναι πολύ δύσκολη. Συνιστά να αποφεύγονται τα αισχρά θεάματα και ακούσματα, που διεγείρουν την επιθυμία. Ως αντιστάθμισμα για την απώλεια αυτής της ψυχαγωγίας συνιστά τη στροφή του ενδια­φέροντος των νέων προς άλλες κατευθύνσεις· σε εκδρομές, επισκέ­ψεις πόλεων και μουσείων, συναναστροφές με πνευματικούς και αγί­ους ανθρώπους.
Στην εποχή μας η κατάσταση σχετικά με το θέμα αυτό ευρίσκε­ται πλέον εκτός ελέγχου. Δεν αρκεί ο καταιγισμός των εντυπώσεων και των ερεθισμών που δέχονται τα παιδιά από την αναίσχυντη εμφά­νιση και την προκλητική γύμνια ανδρών και γυναικών, που τείνει να γίνει θεσμός, ως και από την πορνογραφική υστερία ιδιαίτερα των καναλιών της τηλεοράσεως, οι σοφοί παιδαγωγοί των καιρών μας, ουσιαστικά όμως καταστροφείς της νεολαίας, προγραμματίζουν την εισαγωγή στα σχολεία και τη διδασκαλία του μαθήματος της «σε­ξουαλικής διαπαιδαγώγησης». Η σοφή παιδαγωγική παράδοση των Πατέρων μας στο θέμα αυτό προσπαθεί να ελέγξει τους ερεθισμούς και τις εντυπώσεις, ώστε οι νέοι κατά το δυνατόν ήρεμοι και απερίσπαστοι να ασχοληθούν δημιουργικά με την παιδεία και την μάθη­ση αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου να γευθούν τις χαρές αυτής της περιοχής μέσα στον ευλογημένο θεσμό του γάμου, ο οποίος έτσι και σε φυσικό επίπεδο παραμένει πηγή χαράς και ευφροσύνης. Οι σημερινοί απαίδευ­τοι παιδαγωγοί δεν αφήνουν ήσυχους τους νέους ούτε μέσα στο σχο­λείο, όπου θα έπρεπε να είχαν αποκλεισθή οι πειρασμοί και οι ερε­θισμοί, για να λειτουργεί η παιδεία ως ευγενική διέξοδος και κατάλλη­λος εργαστηριακός χώρος για τη σπουδή και τη μάθηση. Πόσοι από τους εκπαιδευτικούς είναι πρόσωπα ηθικά και πνευματικά καλλιεργη­μένα, ώστε να αναλάβουν με σοβαρότητα και ευθύνη το έργο αυτό; Και πόσοι από τους γονείς θα δέχονταν ευχαρίστως αυτή η κατ’ εξο­χήν ιερή και προσωπική περιοχή των παιδιών τους να κακοποιηθεί και να διαστραφεί στα χείλη και στη διδασκαλία του οποιουδήποτε δασκάλου, ο οποίος μπορεί να κουβαλάει στο θέμα αυτό τις δικές του κακές εμπειρίες και γνώμες, ακόμη και διαστροφές; Και τί θα απομεί­νει να μάθουν και να γευθούν οι νέοι μέσα στο γάμο, όταν τα μα­θαίνουν και τα γεύονται έξω από αυτόν; Γι’ αυτό ο γάμος και η οικο­γένεια έχουν χάσει στις ημέρες μας κάθε γοητεία και έλξη, αφού τελικώς αυτός ο ιερός και μοναδικός και προσωπικός δεσμός δύο ανθρώ­πων ετερόφυλων κατήντησε ένας από τους πολλούς δεσμούς που είχαν πριν απ’ αυτόν άνδρας και γυναίκα, συγκριτικά μάλιστα σε χειρότε­ρη θέση, αφού συνδέεται με τα προβλήματα της αναγκαστικής συμβίω­σης και των ποικίλων δεσμεύσεων.
Δεν χρειάζεται διδασκαλία εις τα του γάμου. Είναι αυτάρκης διδάσκαλος η φύση. Ακριβώς όπως δεν χρειάζεται να μάθουμε πώς θα φάμε, και πώς θα πιούμε και πώς θα κοιμηθούμε. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού. Γενεές γενεών ανθρώπων έκαναν γάμους και οικογένειες, και μάλιστα ευτυχισμένες και σταθερές, χωρίς σεξουαλι­κή διαπαιδαγώγηση, η οποία αποτελεί μία ακόμη τορπίλη στα θε­μέλια της παιδείας και της οικογενείας. Τελικώς πιστεύει ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος ότι ο γάμος σε νεαρή ηλικία είναι από τα προσφορότερα μέσα όχι μόνον για την αντιμετώπιση του προβλή­ματος της σεξουαλικής επιθυμίας αλλά και για την ευτυχία μέσα στο γάμο.
Πηγή: ΙΧΘΥΣ

Ο γάμος και το ερωτικό στοιχείο

Δημοσιεύθηκε: 10 Οκτωβρίου 2009 Κατηγορίες: Θεολογία και Ζωή

Ο γάμος είναι το πιο φυσικό στη ζωή του ανθρώπου. Ο καθένας, νέος ή μεγαλύτερος, προγραμματίζει τη ζωή του με την ελπίδα και την προσδοκία ότι θα μπορέσει να αποκατασταθεί και αν δημιουργήσει οικογένεια. Το απαιτούν οι κοινωνικές συμβάσεις, το περιβάλλον του, ο ίδιος ο εαυτός του. Ακόμα και στις μέρες μας, οπότε και υπάρχει μια μεγαλύτερη ελαστικότητα και ανοχή στο χρόνο που κανείς θα διαλέξει να οδηγηθεί στο γάμο, δεν παύει να θεωρείται η πιο κοινωνικά αποδεκτή πορεία. Γι’ αυτό και οι μονογονεϊκές οικογένειες ή οι ελεύθερες συμβιώσεις ή η αποτυχία του ανθρώπου να δημιουργήσει οικογένεια δεν μπορούν να θεωρηθούν κοινωνικός κανόνας.
Το πλέον βασικό θέμα που απασχολεί τον άνθρωπο σήμερα δεν παύει να είναι το στοιχείο του έρωτα. Βασική προϋπόθεση για να οδηγηθεί ο άνθρωπος στο γάμο είναι η προσδοκία της ερωτικής αγάπης, η οποία θα οδηγήσει τους δύο ανθρώπους στην οικογένεια και στην κοινή συμβίωση. Ακόμα όμως κι αν ο άνθρωπος δεν οδηγείται στο γάμο, βλέπουμε πως η ερωτική αγάπη είναι η κυριότερη έγνοιά του. Από την ποίηση, τη λογοτεχνία, την τέχνη, την μουσική, τον κινηματογράφο, το θέατρο, μέχρι τη διαφήμιση, τα περιοδικά, τη διασκέδαση, κυριαρχεί αυτή η αναζήτηση της ερωτικής αγάπης ως του κατεξοχήν εκφραστικού τρόπου επικοινωνίας του ανθρώπου!
Κι αν η εποχή μας κυριαρχείται από το μοντέλο της οδού της απόλαυσης, όπου ακόμα κι η ερωτική αγάπη αντιμετωπίζεται φροϋδικά, με υποτιμητική του γάμου αντίληψη (“ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα”), δεν παύει να έρχεται η ώρα στην ανθρώπινη ύπαρξη που ο καθένας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να δίνει και όχι μόνο να παίρνει, αλλά και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσει αξίες όπως η πιστότητα στο σύντροφό του, η ανάγκη δημιουργίας νέων ανθρώπων (ακόμα κι ως ασυνείδητης προσπάθειας κατάκτησης της αθανασίας), η δοκιμασία της επικοινωνίας, το άθλημα της αγάπης.
Γιατί οι σχέσεις των δύο φύλων μέσα στο γάμο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα άθλημα, στο οποίο κανείς πρέπει να είναι έτοιμος να παλέψει να διατηρήσει αυτόν που έχει και να κάνει τη σχέση τρόπο της ύπαρξής του, ζωή του! Αυτό  δεν μπορεί να κατορθωθεί με τις δικές μας φτωχές, ανθρώπινες δυνάμεις, αλλά είναι καρπός της αγάπης και της ευλογίας του Θεού που δίνεται μέσα από το μυστήριο του γάμου. Οι άνθρωποι τα έχουμε όλα μετατρέψει σε κοινωνικές διαδικασίες, ωστόσο στο βάθος πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μόνο η ευλογία του Θεού, όταν κανείς την αισθάνεται και τη ζητά, μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο νικητή στο κατεξοχήν πρωτ-άθλημα της ζωής, που είναι ο γάμος.
Η ανθρώπινη σχέση δεν μπορεί να σταθεί μονάχα ως “πλατωνική” έκφραση. Χρειάζεται και την ηδονή. Είναι μεταπτωτική κατάσταση που την παραχώρησε ο Θεός, ώστε να βοηθιέται ο άνθρωπος στην αθλητική του προσπάθεια, να ολοκληρώνεται (“έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν”) και να οδηγείται στη συν-δημιουργία με το Θεό. Η Εκκλησία δεν αρνείται τις ερωτικές σχέσεις μέσα στο γάμο, χωρίς όμως να τις απολυτοποιεί. Αν δεν είναι έκφραση της γνήσιας αγάπης, δεν αποτελούν τίποτε άλλο παρά μια ακόμη οδό απόλαυσης του ανθρώπου, η οποία δεν ενώνει, αλλά απλώς ικανοποιεί!
Η εποχή μας αναζητεί διαρκώς την ηδονή. Η Εκκλησία προτάσσει την ευλογία του Θεού Προτείνει ως κατεξοχήν πρότυπο αγάπης τη σχέση των Προσώπων της Αγίας Τριάδος, χαρακτηρίζοντάς τες με τον όρο “αλληλοπεριχώρηση”. Αν ο άνθρωπος μέσα στον γάμο δεν μάθει να ζει για τον άλλο και όχι από τον άλλο, αν δεν μάθει να αγαπά υπερβαίνοντας τα “θέλω” του και το “εγώ” του, αν δεν μάθει να βιώνει κι αυτή την ερωτική αγάπη ως το κατεξοχήν στοιχείο ενότητας με τον άλλο, τότε όλα θα γίνονται συνήθεια και συμβιβασμός. Τότε η πιο όμορφη ανθρώπινη λειτουργία, δοσμένη από το Θεό, θα παραμένει στο επίπεδο της τυφλής ικανοποίησης ενός ενστίκτου, κι ο άνθρωπος, μη ικανοποιούμενος, θα αναζητεί καινούριες περιπέτειες, κρύβοντας μέσα του την αποτυχία του να αγαπήσει!
Του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού, Υπευθύνου Νεότητας της Ι. Μ. Δημητριάδος
Πηγή: www.gerontas.com

Όταν…

Δημοσιεύθηκε: 14 Φεβρουαρίου 2010 Κατηγορίες: Θεολογία και Ζωή

VatopaidiFriend: Αφιερωμένο σε όλους τους ερωτευμένους, αγαπημένους και πιστούς συζύγους. Ειδικά αφιερωμένο στην Άννα…
Γράφει ο Ιάκωβος Ποθητός
Όταν βλέπω τις ρυτίδες στο πρόσωπό σου, χιλιάδες ενοχές νιώθω να με βαραίνουν, γιατί εγώ είμαι η αιτία που έγιναν.
Κι όταν μου χαμογελάς γεμάτη αγάπη, αναρωτιέμαι γιατί άραγε ο θεός να είναι τόσο γενναιόδωρος μαζί μου; Γιατί σ’ έστειλε δίπλα μου, να φωτίσεις τον δρόμο μου, να γαληνέψεις την ψυχή μου, να μου διδάξεις πώς ζει ο άνθρωπος.
Όταν βλέπω τους γκρίζους κροτάφους σου, τις πρώτες άσπρες νυφάδες στα μαλλιά σου, νιώθω να χάνομαι μέσα στις αμέτρητες πίκρες που σου ‘δωσα και δάκρυα μου ‘ρχονται στα μάτια. Κι όταν γυρνάς και με κοιτάς μ’ αγάπη, οργίζομαι, γιατί ποτέ δεν είχα καταλάβει πως δίπλα μου έχω τη μεγαλύτερη χαρά, την ίδια τη ζωή μου, εσένα.
Όταν θωρώ τα παιδιά μας, το δώρο που μου έδωσες, δεν βρίσκω τίποτα που μπορώ κι εγώ να σου προσφέρω, εκτός από την ταπεινή μου αγάπη. Και νιώθω ασήμαντος, φτωχός μα συνάμα πολύ τυχερός που είσαι η γυναίκα μου. Η γυναίκα που μ’ έκανε πατέρα, η μητέρα των παιδιών μου.
Όταν είμαι στο σπίτι μας, νιώθω τη στοργή σου σε κάθε γωνιά, σε κάθε σημείο. Η τρυφεράδα σου με τυλίγει, η φωνή σου μου διώχνει την κούραση. Κι εγώ ο ανόητος φωνάζω, για να δείξω πως είμαι ο δυνατός, ο ισχυρός, ο αφέντης. Όμως αλήθεια, εσύ είσαι αυτή που νικάς κάθε ημέρα και κάθε ώρα. Νικάς το ΕΓΩ, αυτόν τον μεγάλο εχθρό που εγώ δεν τολμώ να τα βάλω μαζί του.
Όταν ακούω τραγούδια αγάπης, νιώθω να φτερουγά η καρδιά μου. Απέραντο συναίσθημα που γεμίζει και την πιο άδεια καρδιά. Μα εκείνη τη στιγμή που απαλά μου πιάνεις το χέρι, καταριέμαι τον εαυτό μου που δεν μπορεί να πει τέτοια λόγια, που δεν μπορεί να τραγουδήσει τόσο γλυκά.
Όταν βλέπω το πόση φροντίδα, πόση αγάπη δείχνουν τα πουλιά στο ταίρι τους, στεναχωριέμαι που εγώ δεν ήμουν δίπλα σου όλες τις δύσκολες στιγμές που πέρασες, στην εγκυμοσύνη, στη γέννα, στη λοχεία.
Κι αναρωτιέμαι τι φταίει άραγε κι εμείς οι άνθρωποι δεν αγαπάμε όπως πρέπει, όπως αξίζει, ο ένας τον άλλον; Τι φταίει και δεν κάνουμε βασίλισσα τη γυναίκα μας στο φτωχικό μας παλάτι;
Όλα αυτά και πολλά άλλα με βασανίζουν κάθε φορά που την πόρτα της καρδιάς μου χτυπούν λόγια πικρά, λόγια φαρμακωμένα, λόγια από εκείνους που πληγώθηκαν από το σύντροφό τους.
Κι αισθάνομαι αδύναμος να συμβουλεύσω, να παρηγορήσω, γιατί εγώ είμαι ο πιο ένοχος, ο πιο άδικος απ’ όλους τους σκληρούς, τους άπονους.
Σε κάθε παράπονο, σε κάθε δάκρυ που σαν εξομολόγηση ξένοι και φίλοι μου λένε, αναγνωρίζω τη φωνή σου.
Δεν αναγνωρίζω όμως τα λόγια σου, γιατί εσύ ποτέ δεν μου παραπονιέσαι. Η ματιά σου γεμάτη ελπίδα υπόσχεται ένα καλύτερο αύριο, χωρίς σύννεφα, δίχως στεναχώριες. Και συλλογιέμαι πώς άραγε τον τρόπο μου μπορώ ν’ αλλάξω, τα λόγια μου να κάνω πιο γλυκά, πιο ζεστά. Μα όσες φορές υπόσχεση έδωσα στον εαυτό μου δεν το κατάφερα. Μ’ αξίζεις να προσπαθήσω ξανά, να σου χαρίσω όλα αυτά που σου στέρησα, να δικαιώσω τις θυσίες σου για τα παιδιά μας κι εμένα. Αξίζει μπροστά από όλα να βάλω εσένα γιατί είσαι η γυναίκα μου, η μητέρα των παιδιών μου, αυτή που μου χάρισε την καρδιά της…

Το σεξ πριν από τον γάμο

Κάποιος είχε στείλει στην εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος την εξής επιστολή, στην οποία κατόπιν απάντησε ο άγιος γέροντας π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος:

Κύριε διευθυντά,
γνωστός φιλοσοφών θεολόγος, καθηγητής Ανωτάτης Σχολής, περιοδεύων κατ’ αυτός εν Κύπρω ηκούσθη εις δημόσιον συζήτησιν να λέγη και τα ακόλουθα:
«Ο γάμος δεν είναι μυστήριο, με την έννοιαν του αν κάνουμε έρωτα πέντε λεπτά πριν το γάμο είναι αμαρτία, ενώ αν κάνουμε έρωτα πέντε λεπτά αργότερα είμαστε εντάξει. Αστεία πράγματα!».
Το «αστεία πράγματα» το επανέλαβε με στόμφο τρεις φορές. Και συμπλήρωσεν:
«Ο γάμος είναι μυστήριο με την έννοια όχι του ότι έρχεται να νομιμοποιήσει τις σχέσεις δύο ανθρώπων, αλλά κατά το ότι δύο άνθρωποι γίνονται δεκτοί σαν συζευγμένοι μέσα στην κοινότητα της Εκκλησίας». Επειδή οι απόψεις αυτές εσκανδάλισαν πολλούς, παρακαλώ θερμώς τον «Ο. Τ.» να αναλάβη την ευθύνην να μας διαφωτίση περί του θέματος αυτού.
Με την εν Κυρίω αγάπη
Κύπριος θεολόγος
ΣΗΜ. «Ορθόδοξου Τύπου.»: Την παρούσαν επιστολήν εθέσαμεν υπ’ όψιν του Αρχιμ. π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου και τον παρεκαλέσαμεν να υποβληθή εις τον κόπον να απαντήση εις τον επιστολογράφον μας. Ούτος μας έστειλε την κατωτέρω δημοσιευομένων απάντησιν η οποία τοποθετεί τα πράγματα εις την αρμόζουσαν θέσιν και δια την οποίαν τον ευχαριστούμεν.
Η απάντηση:
Κύριε Διευθυντά,
ανταποκρινόμενος εις την παράκλησίν σας, απαντώ τα εξής, αφού πρώτον δηλώσω ότι ουδεμίαν ευθύνην έχω δια την ακρίβειαν του περιεχομένου της προς υμάς επιστολής του Κυπρίου θεολόγου. Γράφω ό,τι γράφω, λαμβάνων ως δεδομένον ότι αύτη αποδίδει εν ακρίβεια τα λεχθέντα.
Λοιπόν:
1. Εάν, ως διεκηρύχθη δημοσία, «ο γάμος είνε Μυστήριον με την έννοιαν όχι του ότι έρχεται να νομιμοποιήσει τις σχέσεις δύο ανθρώπων, αλλά κατά το ότι δύο άνθρωποι γίνονται δεκτοί σαν συζευγμένοι μέσα στην Κοινότητα της Εκκλησίας» (τότε, ούτε ολίγον ούτε πολύ, δεν έχομεν Μυστήριον! Έχομεν απλώς εκκλησιαστικήν τελετήν, ως π.χ. είνε η χειροθεσία του Πρεσβυτέρου εις Οικονόμον, ή, ακόμη προσφυέστερον, ως είνε η εγκαθίδρυσις του νέου Επισκόπου εις την Επισκοπήν του, δηλαδή η ενθρόνισίς του εν τω Καθεδρικώ αυτής Ναώ. Εις τι χρειάζεται ολόκληρον Μυστήριον, δηλαδή μετάδοσις ειδικής χάριτος του Αγίου Πνεύματος, δια μίαν τόσον απλήν υπόθεσιν, ως είναι η εισδοχή εις την εκκλησιαστικήν Κοινότητα «δύο ανθρώπων σαν συζευγμένων»; Και μία απλή γραφειοκρατική διαδικασία (π.χ. εγγραφή εις τον οικείον κατάλογον της Ενορίας) θα ήτο επαρκής. Έστω μία τελετή. Όχι όμως και αξιώσεις, δι’ ειδικών επικλήσεων, καταπέμψεως του Αγίου Πνεύματος! Εάν, ως προελέχθη, ο νέος Επίσκοπος, ο πατήρ και η κεφαλή της Εκκλησιαστικής Κοινότητος, γίνεται δεκτός εις αυτήν όχι δια Μυστηρίου, αλλά δι’ απλής τελετής, πώς είνε δυνατόν να απαιτήται τέλεσις Μυστηρίου δια να γίνουν δεκτοί εις αυτήν, «σαν συζευγμένοι», δύο απλοί πιστοί; Δεν θα ήτο τούτο όντως «αστείον πράγμα»; (Σημειωτέον μάλιστα ότι ο Επίσκοπος ενδέχεται να μη έχη χειροτονηθή δια την Επισκοπήν, εις την οποίαν εγκαθίσταται, αλλά δι’ έτερον, ως συμβαίνει εις τας περιπτώσεις μετατιθεμένων, ή εκλογής από σχολαζόντων ή τιτουλαρίων).
2. Εάν «ο γάμος είνε Μυστήριον με την έννοιαν όχι του ότι έρχεται να νομιμοποιήσει τις σχέσεις δύο ανθρώπων, αλλά κατά το ότι δύο άνθρωποι γίνονται δεκτοί σαν συζευγμένοι μέσα στην Κοινότητα της Εκκλησίας», τότε δεν είνε απαραίτητος δια τους συζύγους. Αφού ούτοι είνε ήδη μέλη της εκκλησιαστικής Κοινότητος ως άτομα, ως πρόσωπα, μεμονωμένως και κεχωρισμένως.
Τις η ανάγκη να γίνουν δεκτοί και από κοινού «σαν συζευγμένοι»; Δεν λέγω ότι δεν είνε καλόν να γίνη και αυτό. Καλόν είνε, δεν είνε όμως αναγκαίον. Οπότε; Απλούστατα, επαφίεται εις την κρίσιν των «συζύγων» να αποφασίσουν εάν θα είνε ούτοι «επισήμως γνωστοί» εις την εκκλησιαστικήν Κοινότητα ως κεχωρισμένα πρόσωπα, ή ως ηνωμένη «συζυγία»… Ούτως η τέλεσις του Μυστηρίου του γάμου καθίσταται προαιρετική και δι’ αυτούς ακόμη τους «έγγαμους»!
3. Εάν «ο γάμος είνε Μυστήριον με την έννοιαν όχι του ότι έρχεται να νομιμοποιήσει τις σχέσεις δύο ανθρώπων, αλλά κατά το ότι δύο άνθρωποι γίνονται δεκτοί σαν συζευγμένοι μέσα στην Κοινότητα της Εκκλησίας», τότε ουδείς λόγος υπάρχει να συνδυάζεται ούτος χρονικώς με την συνοίκησιν και συμβίωσιν του ζεύγους και να μη γίνεται μετά 3 ή 5 ή και 10 έτη. Το τελευταίον τούτο θα είχε μάλιστα και δύο πλεονεκτήματα: Πρώτον: Εν περιπτώσει χωρισμού δεν θα απητείτο η χρονοβόρος, δαπανηρά και ουχί άμοιρος ταλαιπωριών διαδικασία εκδόσεως διαζυγίου. Δεύτερον; Αντί να γίνουν επισήμως δεκτοί εις την εκκλησιαστικήν Κοινότητα ως «συζυγία», θα εγίνοντο δεκτοί ως «οικογένεια», πράγμα ακόμη εντυπωσιακότερον και πανηγυρικώτερον…
Φαντάζεσθε ένα γάμον κατά τον οποίον το ζεύγος των συζύγων θα συνοδεύετο εις «τον χορόν του Ησαΐα» υπό τριάδος ή τετράδος ή και πεντάδος λευχειμονούντων και λαμπαδηφορούντων τέκνων του; Ωραιότατον θέαμα! Διατί λοιπόν να σπεύδωμεν; Καιρός όμως να αφήσωμεν τα όντως «αστεία» αυτά πράγματα και να σκεφθώμεν σοβαρώτερον, ή μάλλον εκκλησιαστικώτερον και θεολογικώτερον. Ήτοι:
4. Ακριβώς αυτή είνε η φύσις και η δύναμις και η αξία των Μυστηρίων. Να μεταβάλλουν πράγματα, να αλλοιώνουν καταστάσεις, να μεταμορφώνουν γεγονότα, να καθιστούν το αμαρτωλόν άγιον, το απηγορευμένον ευλογημένον, να υψώνουν το γεώδες εις τον ουρανόν. Ναι, «πέντε λεπτά» προ του γάμου είνε αμαρτία η σαρκική συνάφεια του ζεύγους· «πέντε λεπτά αργότερα» δεν είνε αμαρτία. «Πέντε λεπτά» προ της ευλογίας του Ιερέως έχομεν επί της αγίας Τραπέζης «ψωμάκι» και «κρασάκι» «πέντε λεπτά (γράφε, εν δευτερόλεπτον,) αργότερα» έχομεν αυτό τούτο το τεθεωμένον Σώμα και Αίμα του Κυρίου μας! «Πέντε λεπτά» προ της βαπτίσεως του κατηχουμένου είνε βαρύτατη αμαρτία ή μετάδοσις εις αυτόν της θείας Ευχαριστίας· «πέντε λεπτά αργότερα» η μετάδοσις είνε πράξις επιβεβλημένη και αγία. «Πέντε λεπτά» προ της χειροτονίας του εις Επίσκοπον ο «εψηφισμένος» είνε Πρεσβύτερος και δεν δύναται να τελέση χειροτονίαν Κληρικού· «πέντε λεπτά αργότερα», συνεχιζόμενης της δια την ιδικήν του χειροτονίαν τελούμενης θείας Λειτουργίας, χειροτονεί Πρεσβύτερον και Διάκονον. Αλλά διατί να μείνωμεν εις τα θειότατα και υπερφυσικά, τουτέστιν εις τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας; Μήπως και εις τα «καθ’ ημάς», δηλ. τα ανθρώπινα, παρόμοια δεν ισχύουν; «Πέντε λεπτά» προ της υπογραφής του Συμβολαίου υπό του συμβολαιογράφου και των συμβαλλομένων και της σφραγίσεώς του, είνε τούτο απλούς χάρτης· «πέντε λεπτά αργότερα» είνε δημόσιον έγγραφον δημιουργούν αναμφισβήτητους νομικάς συνεπείας (δικαιώματα και υποχρεώσεις) απροσμετρήτου ενίοτε εκτάσεως. «Πέντε λεπτά» προ της υπογραφής της η διαθήκη ουδέν διαφέρει χάρτου περιτυλίγματος· «πέντε λεπτά αργότερα» έχει την δύναμιν να καθορίση την τύχην περιουσίας εκατοντάδων εκατομμυρίων. «Πέντε λεπτά» προ της ορκωμοσίας του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είνε απλούς πολίτης, εστερημένος οιασδήποτε ειδικής εξουσίας, «πέντε λεπτά αργότερα» δύναται να απολύση την Κυβέρνησιν και να διαλύση την Βουλήν…
5. Εάν το ζεύγος δύναται αναμαρτήτως να έχη σαρκικήν συνάφειαν προ του γάμου και, λόγω διαφωνιών, δεν φθάση τελικώς εις τον γάμον (πολλάκις εχώρισαν μνηστευμένοι, ενώ είχον ήδη αποστείλει και τας προσκλήσεις του γάμου των!…), τι θα πράξη; Προφανώς και εκείνος και εκείνη θα αναζητήσουν νέον «σύζυγον». Εάν και εις την νέαν «συζυγίαν» επαναληφθούν τα προηγηθέντα (σαρκικοί σχέσεις, διαφωνίαι, χωρισμός προ του γάμου), θα κηρύξουν μήπως ισόβιον «χηρείαν»; Αναμφιβόλως όχι, θα αναζητήσουν και πάλιν αμφότεροι νέον σύντροφον. Εάν το κακόν… «τριτώση», πράγμα όχι απίθανον, θα εξέλθουν και πάλιν εις αναζήτησιν ετέρου «συζύγου»… Αλλ’ αυτή η κατάστασης τι διαφέρει κατ’ ουσίαν του λεγομένου «ελευθέρου έρωτος»; Δυνάμεθα πλέον να ομιλώμεν περί συζυγίας «εν Χριστώ» ή έχομεν καθαράν σαρκολατρίαν, ή, αν θέλετε οξύμωρον έκφρασιν, «δωρεάν πορνείαν»;
6. Η Εκκλησία επισήμως και αυθεντικώς έχει εκφράσει εν προκειμένω την γνώμην της. Και έχει είπει σαφώς και κατηγορηματικώς ότι η σαρκική σχέσις του ζεύγους «πέντε λεπτά» προ του γάμου αποτελεί όχι απλώς αμαρτίαν, αλλ’ αμαρτίαν μεγάλην. Τόσον μεγάλην, ώστε να συνιστά αύτη κώλυμα Ιεροσύνης! (Είνε γνωστόν ότι τα μικρά λεγόμενα αμαρτήματα δεν συνιστούν κωλύματα Ιεροσύνης· άλλως ουδείς θα εγίνετο Ιερεύς…). Ο υπό της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου επικυρωθείς ξθ’ Κανών του Μ. Βασιλείου, λέγει: «Αναγνώστης, εάν τη εαυτού μνηστή προ του γάμου συναλλάξειεν, ενιαυτόν αργήσας, εις το αναγινώσκειν δεχθήσεται, μένων απρόκοπος», ήτοι, να μένη μεν εις τον βαθμόν του ο Αναγνώστης, ο μετά της μνηστής του προ του γάμου συνελθών σαρκικώς (αφού μάλιστα τιμωρηθή δι΄ ενός έτους αργίας), να μη προάγεται όμως περαιτέρω, δηλαδή να μη γίνεται ούτε Διάκονος ούτε Ιερεύς! Αυτά διδάσκει και αυτά νομοθετεί η υπό Πνεύματος Αγίου φερομένη Εκκλησία. Και ημείς τολμώμεν να χαρακτηρίζωμεν ως «αστεία πράγματα» τα θεόπνευστα εντάλματά της; Δεν αντιλαμβανόμεθα ότι ούτω δεν κινδυνεύομεν απλώς να γίνωμεν «αστείοι» ημείς, αντιπαρατάσσοντες τας ιδικάς μας «κοιλιοπνεύστους» θεωρίας εις τας αγιοπνευματικάς εμπειρίας Της (επιτέλους τούτο, δηλ. το να γίνωμεν «αστείου» ημείς, δεν θα ήτο και μέγα κακόν…), αλλά κινδυνεύομεν να ευρεθώμεν θεομάχοι;
Μετά πολλής τιμής και αγάπης
εν Κυρίω Ιησού
Αρχιμ. π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος
Πηγή: ΟΟΔΕ

Πυρά Γέροντος Μωϋσέως Αγιορείτου κατευθυνόμενα προς Γιανναρά

Δημοσιεύθηκε: 23 Απριλίου 2010 Κατηγορίες: Υπόθεση Μονής Βατοπαιδίου

Ο Γέροντας Μωϋσής ο Αγιορείτης (Φώτο αρχείου της ROMFEA.gr)

Πηγή: Romfea.gr

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. Χ. Γιανναράς υπό των θεολόγων ονομάζεται φιλόσοφος και υπό των φιλοσόφων θεολόγος. Από ετών στα κείμενά του έχει μία συνεχή και ακατάπαυστη γκρίνια. Παλαιότερα είχα γράψει ένα μικρό άρθρο «η θεολογία τής γκρίνιας».

Αυτής τής θεολογίας σίγουρα είναι γενάρχης η και τής άλλης «του έρωτος», για την οποία είχε χαρακτηρισθεί από τον μακαριστό Γέροντα Θεόκλητο Διονυσιάτη νεονικολαϊστής.

Ο κ. Χ. Γ. στα πλαίσια αυτής του τής «θεολογίας» αρέσκεται να ειρωνεύεται, να υβρίζει, να κατηγορεί, να κατακρίνει και να καταδικάζει· Πατριαρχεία, Αρχιεπισκοπές, Μητροπόλεις, ενορίες, Ιερές Μονές, Κυβερνήσεις, συστήματα, πρόσωπα και πράγματα.

Ποιός είναι; Τι είναι; Εν ποία εξουσία κατακεραυνώνει τους πάντες και τα πάντα συνεχώς; Πρόκειται για παντογνώστη, πανεπιστήμονα, εισαγγελέα, εκτιμητή, επιτιμητή, ψυχολόγο, ψυχαναλυτή και ψυχοανατόμο; Δύναται να έχει άνετα αυστηρό λόγο επί παντός επιστητού; Μήπως αυτά, που κατηγορεί είναι εσωτερικές του προβολές;

Αυτές τις σκέψεις έκανα με αφορμή ένα άρθρο του της 14.3.2010 στην Κυριακάτικη, αθηναϊκή εφημερίδα «Καθημερινή» υπό τον τίτλο «η σιωπή των ταγών», με απαράδεκτους χαρακτηρισμούς για μία αγιορείτικη μονή και τους εκατό μοναχούς της.

Επιτρέπονται τέτοιες εκφράσεις και μάλιστα τόσο άστοχες από ένα πανεπιστημιακό διδάσκαλο; Είναι αυτό ήθος θεολόγου και ύφος φιλοσόφου;

Γιατί, αλήθεια, τόση σκληρότητα σε μία ιστορική, μεγάλη και ανθούσα μονή; Βοηθά έτσι τόν αγιορείτικο μοναχισμό; Μήπως γκρεμίζει, σκανδαλίζει και μεροληπτεί εμπαθώς; Ποιές είναι οι πηγές του; Η ενημέρωσή του είναι μάλλον λανθασμένη.

Εκτός αν βασίζεται σε υπερβολές τής τηλοψίας. Είχε μία κάποτε επαφή με τη μονή Βατοπαιδίου, ώστε υπεύθυνα να ενημερωθεί;

Έχει τεκμήρια και βεβαιώσεις γι᾽ αυτά, που εύκολα γράφει από το πυροβολείο – γραφείο του; Αναγκάζομαι, παρότι δεν το θέλω, χάρη των αναγνωστών, να αναφέρω λίγα από τα βαρειά, που αναφέρει στο άρθρο του, για τους Βατοπαιδινούς μοναχούς: θλιβεροί, κάπηλοι, εξευτελιστές, άσχετοι, αποεκκλησιοποιημένοι, αήθεις, χρηματίζοντες πρόσωπα, εξαγοράζοντες πατριαρχεία, ευσεβιστές, μοχθηροί, δαιμονικοί οιηματίες, κυρτωμένοι κακόμοιροι, γυναικώδεις αιδήμονες, μαριονέτες, χρηματολάγνοι, ατσίδες…

Ολίγη αιδώς δεν βλάπτει ποτέ. Μπορεί κάποιος να έχει την όποια διαφορετική γνώμη, είναι δικαίωμά του, αλλά δεν μπορεί να υβρίζει τόσο εύκολα και τόσο βαρειά.

Έτσι θα λυθεί η σιωπή των ταγών; Οι ταγοί ήδη απάντησαν, άλλο αν δεν αρέσει σε όλους η απάντηση. Τελικά μήπως ο κ. Χ. Γ. έχει μεγάλη ιδέα, για τον εαυτό του;

Θεωρεί ότι μπορεί να νουθετεί, διορθώνει, αποδοκιμάζει και κατευθύνει Πατριάρχες, Επισκόπους και ηγουμένους. Πότε οι ως άνω θα επιτιμήσουν τον πολύ κ. Χ.Γ., που μόνο κακό κάνει με τις διάφορες αντιορθόδοξες θεωρίες του και μάλιστα στους νέους μας;

Είναι ήθος και ύφος αυτό καθηγητού τής θεολογίας; Ακόμη και αν έχει κάποιος τις όποιες αντιρρήσεις, επιτρέπεται να χρησιμοποιεί πεζοδρομιακή γλώσσα με τόση μοχθηρία και απαξίωση;

Εκατό μοναχούς να τους ρίξουμε στον γκρεμό, για να φέρουμε τη νεόκοπη γιανναρική «θεολογίαν» τής «γκρίνιας» και του «έρωτος» στο Άγιον Όρος;

Η Ι. Μονή Βατοπαιδίου σηκώνει τον Σταυρό της. Εμείς οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουμε ότι αγωνίζεται στη μετάνοια, την ταπείνωση, την αυτογνωσία και την αυτοκριτική.

Παραδέχεται ειλικρινά κάποιους τυχόν λανθασμένους χειρισμούς, ορισμένες υπερβολές και παρασυρμούς. Το ήδη ανακαινιστικό, εκδοτικό και πνευματικό της έργο είναι γνωστό, πλούσιο και σημαντικό.

Γνωρίζουμε ότι κατηγορηθήκαμε γι᾽ αυτή τη συνηγορία μας. Ένα πρόβλημα δεν πιστεύουμε ότι λύνεται με γρήγορες, επιπόλαιες και βιαστικές καταδίκες.

Σ΄ ένα πρόβλημα ενός φαίνεται ο βαθμός φιλαδελφίας του άλλου, τής ανεκτικότητος, τής προσήνειας και τής επιλύσεώς του με φόβο Θεού.

Μία εκατονταμελή αδελφότητα με εκλεκτούς μοναχούς δεν τη ρίχνουμε στη θάλασσα, για να ικανοποιήσουμε προσωπικές ιδέες και σχέδια εμπαθείας.

Αγαπητέ κύριε Χρήστο Γιανναρά, τα πιο πολλά έτη τής ζωής μας τα ζήσαμε. Καλό είναι τώρα να στραφούμε εντός μας.

Αφήστε τις βαρείες κατηγορίες, για χρηματισμό Πατριαρχείων, παρασυρμό Επισκόπων και Ηγουμένων. Όλοι έχουμε ανάγκη μετανοίας.

Ξανασκεφθείτε τα λεγόμενα κάποιων ίσως μισαδέλφων πληροφοριοδοτών σας, για στοιχεία τής προσωπικής ζωής μοναχών και για τη «σιωπή» των ταγών…

Λόγος περί Θείου Έρωτος και περί Κτίσεως (Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβ​ίτου)

«Ο Χριστός είναι η αγάπη μας, ο έρωτάς μας»
Ο Χριστός είναι η χαρά, το φως το αληθινό, η ευτυχία. Ο Χριστός είναι η ελπίδα μας. Η σχέση με τον Χριστό είναι αγάπη, είναι έρωτας, είναι ενθουσιασμός, είναι λαχτάρα του θείου. Ο Χριστός είναι το πάν. Αυτός είναι η αγάπη μας, αυτός ο έρωτάς μας. Είναι έρωτας αναφαίρετος ο έρωτας του Χριστού. Από εκεί πηγάζει η χαρά
Η χαρά είναι ο ίδιος ο Χριστός. Είναι μια χαρά, που σε κάνει άλλο άνθρωπο. Είναι μια πνευματική τρέλα, αλλά εν Χριστώ. Σε μεθάει σαν το κρασί το ανόθευτο, αυτό το κρασί το πνευματικό. Όπως λέει ο Δαβίδ: «Ελίπανας εν ελαίω την κεφαλήν μου και το ποτήριόν σου μεθύσκον με ωσεί κράτιστον». Ο πνευματικός οίνος είναι άκρατος, ανόθευτος, πολύ δυνατός κι όταν τον πίνεις, σε μεθάει. Αυτή η θεία μέθη είναι δώρο του Θεού, που δίνεται στους «καθαρούς τη καρδία».
Όσο μπορείτε να νηστεύετε, όσες μετάνοιες μπορείτε να κάνετε, όσες αγρυπνίες θέλετε ν’ απολαμβάνετε, αλλά να είστε χαρούμενοι. Να έχετε τη χαρά του Χριστού. Είναι η χαρά που διαρκεί αιώνια, που έχει αιώνια ευφροσύνη. Είναι η χαρά του Κυρίου μας, που δίνει την ασφαλή γαλήνη, την γαλήνια τερπνότητα και την πάντερπνη ευδαιμονία. Η χαρά η πασίχαρη, που ξεπερνά κάθε χαρά. Ο Χριστός θέλει κι ευχαριστείται να σκορπάει τη χαρά, να πλουτίζει τους πιστούς Του με χαρά. Εύχομαι, «ίνα η χαρά υμών η πεπληρωμένη».
Αυτή είναι η θρησκεία μας. Εκεί πρέπει να πάμε. Ο Χριστός είναι ο Παράδεισος, παιδιά μου. Τί είναι ο Παράδεισος; Ο Χριστός είναι. Από ’δώ αρχίζει ο Παράδεισος Είναι ακριβώς το ίδιο, όσοι εδώ στη γη ζούν τον Χριστό, ζούν τον Παράδεισο. Έτσι είναι που σας το λέω. Είναι σωστό, αληθινό αυτό, πιστέψτε με! Έργο μας είναι να προσπαθούμε να βρούμε έναν τρόπο να μπούμε μέσα στο φως του Χριστού. Δεν είναι να κάνει κανείς τα τυπικά. Η ουσία είναι να είμαστε μαζί με τον Χριστό. Να ξυπνήσει η ψυχή και ν’ αγαπήσει τον Χριστό, να γίνει άγια. Να επιδοθεί στον θείο έρωτα. Έτσι θα μας αγαπήσει κι Εκείνος. Θα είναι τότε η χαρά αναφαίρετη. Αυτό θέλει πιο πολύ ο Χριστός, να μας γεμίζει από χαρά, διότι είναι η πηγή της χαράς. Αυτή η χαρά είναι δώρο του Χριστού. Μέσα σ’ αυτήν τη χαρά θα γνωρίσουμε τον Χριστό. Δεν μπορούμε να Τον γνωρίσουμε, αν Εκείνος δεν μας γνωρίσει. Πώς το λέει ο Δαβίδ: «Εάν μη Κύριος οικοδομήση οίκον, εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες. Εάν μή Κύριος φυλάξη πόλιν, εις μάτην ηγρύπνησεν ο φυλάσσων».
Αυτά η ψυχή μας θέλει να αποκτήσει. Αν προετοιμαστούμε ανάλογα, η χάρις θα μας τα δώσει. Δεν είναι δύσκολο. Αν αποσπάσουμε την χάρη, όλα είναι εύκολα, χαρούμενα κι ευλογία Θεού. Η θεία χάρις διαρκώς κρούει την πόρτα της ψυχής μας και περιμένει ν’ ανοίξουμε, για να έλθει στην διψώσαν καρδίαν μας και να την πληρώσει. Το πλήρωμα είναι ο Χριστός, η Παναγία μας, η Αγία Τριάς. Τι ωραία πράγματα!
Άμα αγαπάς, ζείς στην Ομόνοια και δεν ξέρεις ότι βρίσκεσαι στην Ομόνοια. Ούτε αυτοκίνητα βλέπεις, ούτε κόσμο βλέπεις, ούτε τίποτε. Είσαι μέσα σου με το πρόσωπο που αγαπάς. Το ζείς, το ευχαριστιέσαι, σ’ εμπνέει. Δεν είναι αληθινά αυτά; Σκεφτείτε αυτό το πρόσωπο που αγαπάτε να είναι ο Χριστός. Ο Χριστός στο νου σου, ο Χριστός στην καρδιά σου, ο Χριστός σ’ όλο σου το είναι, ο Χριστός παντού.
Ο Χριστός είναι η ζωή, η πηγή της ζωής, η πηγή της χαράς, η πηγή του φωτός του αληθινού, το παν. Όποιος αγαπάει τον Χριστό και τους άλλους, αυτός ζεί τη ζωή. Ζωή χωρίς Χριστό είναι θάνατος, είναι κόλαση, δεν είναι ζωή. Αυτή είναι η κόλαση, η μη αγάπη. Ζωή είναι ο Χριστός. Η αγάπη είναι η ζωή του Χριστού. Ή θα είσαι στη ζωή ή στο θάνατο. Από σένα εξαρτάται να διαλέξεις.
Ένας είναι ο στόχος μας, η αγάπη στον Χριστό, στην Εκκλησία, στον πλησίον. Η αγάπη, η λατρεία προς τον Θεό, η λαχτάρα, η ένωση με τον Χριστό και με την Εκκλησία είναι ο επί γής Παράδεισος. Η αγάπη στον Χριστό είναι κι αγάπη στον πλησίον, σ’ όλους, και στους εχθρούς. Ο χριστιανός πονάει για όλους, θέλει όλοι να σωθούν, όλοι να γευτούν τη Βασιλεία του Θεού. Αυτός είναι ο χριστιανισμός. Μέσω της αγάπης προς τον αδελφό θα κατορθώσουμε ν’ αγαπήσουμε τον Θεό. Ενώ το επιθυμούμε, ενώ το θέλουμε, ενώ είμαστε άξιοι, η θεία χάρις έρχεται μέσω του αδελφού. Όταν αγαπάμε τον αδελφό, αγαπάμε την Εκκλησία, άρα τον Χριστό. Μέσα στην Εκκλησία είμαστε κι εμείς. Αρα όταν αγαπάμε την Εκκλησία, αγαπάμε και τον εαυτό μας.
«Ο Χριστός είναι φίλος μας»
Τον Χριστό να Τον αισθανόμαστε φίλο μας. Είναι ο φίλος μας. Το βεβαιώνει ο ίδιος, όταν λέει: «Υμείς φίλοι μου εστέ…» Σαν φίλο να Τον ατενίζουμε και να Τον πλησιάζουμε. Πέφτουμε; Αμαρτάνουμε; Με οικειότητα, αγάπη κι εμπιστοσύνη να τρέχουμε κοντά Του, όχι με φόβο ότι θα μας τιμωρήσει αλλά με θάρρος, που θα μας το δίνει η αίσθηση του φίλου. Να Του πούμε: «Κύριε, το έκανα, έπεσα, συγχώρεσέ με».
Αλλά συγχρόνως να αισθανόμαστε ότι μας αγαπάει, ότι μας δέχεται τρυφερά, με αγάπη και μας συγχωρεί. Να μη μας χωρίζει απ’ τον Χριστό η αμαρτία. Όταν πιστεύουμε πώς μας αγαπάει και Τον αγαπάμε, δεν αισθανόμαστε ξένοι και χωρισμένοι απ’ Αυτόν, ούτε όταν αμαρτάνουμε. Έχουμε εξασφαλίσει την αγάπη Του κι όπως και να φερθούμε, ξέρουμε ότι μας αγαπάει.
Αν αγαπάμε τον Χριστό πραγματικά, δεν υπάρχει φόβος να χάσουμε το σεβασμό μας σ’ Εκείνον. Εδώ ισχύει εκείνο του Αποστόλου Παύλου: «Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Θλίψις ή στενοχωρία… πέπεισμαι γάρ ότι ούτε θάνατος, ούτε ζωή… ούτε ύψωμα, ούτε βάθος… δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Χριστού της εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών». Είναι μια σχέση ανώτερη, μοναδική, η σχέση της ψυχής με τον Θεό, που δεν τη διασπάει τίποτε και δεν τη φοβίζει, ούτε την κλονίζει τίποτε.
Το Ευαγγέλιο, βέβαια, λέει με συμβολικές λέξεις για τον άδικο ότι θα βρεθεί εκεί όπου υπάρχει «ο τριγμός και ο βρυγμός των οδόντων», διότι μακράν του Θεού έτσι είναι. Και από τους νηπτικούς Πατέρες της Εκκλησίας πολλοί μιλούν για φόβο θανάτου και κολάσεως. Λένε: «Έχε μνήμην θανάτου διηνεκώς».
Αυτές οι λέξεις, αν τις εξετάσουμε βαθιά, δημιουργούν το φόβο της κολάσεως. Ο άνθρωπος, προσπαθώντας ν’ αποφύγει την αμαρτία, κάνει αυτές τις σκέψεις, για να κυριευτεί η ψυχή του απ’ το φόβο του θανάτου, της κολάσεως και του διαβόλου.
Όλα έχουν τη σημασία τους, το χρόνο και την περίστασή τους. Η έννοια του φόβου είναι καλή για τα πρώτα στάδια. Είναι για τους αρχαρίους. Γι’ αυτούς που ζεί μέσα τους ο παλαιός άνθρωπος. Ο άνθρωπος ο αρχάριος, που δεν έχει ακόμη λεπτυνθεί, συγκροτείται απ’ το κακό με το φόβο. Και ο φόβος είναι απαραίτητος, εφόσον είμαστε υλικοί άνθρωποι και χαμερπείς. Αλλ’ αυτό είναι ένα στάδιο, ενας χαμηλός βαθμός σχέσεως με το θείον. Το πάμε στη συναλλαγή, προκειμένου να κερδίσουμε τον Παράδεισο ή να γλιτώσουμε την κόλαση. Αυτό, αν το καλοεξετάσουμε, δείχνει κάποια ιδιοτέλεια, κάποιο συμφέρον. Εμένα δεν μου αρέσει αυτός ο τρόπος. Όταν ο άνθρωπος προχωρήσει και μπει στην αγάπη του Θεού, τι του χρειάζεται ο φόβος; Ό,τι κάνει, το κάνει από αγάπη κι έχει πολύ μεγαλύτερη αξία αυτό. Το να γίνει καλός κάποιος από φόβο στον Θεό κι οχι από αγάπη δεν έχει τόση αξία.
Προχωρώντας, και το Ευαγγέλιο μας δίνει να καταλάβουμε πώς ο Χριστός είναι η χαρά, η αλήθεια, πώς ο Χριστός είναι ο Παράδεισος. Πώς το λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; «Φόβος ούκ έστιν εν τη αγάπη, αλλ’ η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον, ότι ο φόβος κόλασιν έχει, ο δε φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη». Προσπαθώντας διά του φόβου μπαίνουμε σιγά-σιγά στην αγάπη του Θεού. Πάει τότε η κόλαση, πάει ο φόβος, πάει ο θάνατος. Ενδιαφερόμαστε μόνο για την αγάπη του Θεού. Κάνουμε το παν γι’ αυτή την αγάπη. Ό,τι ο γαμπρός για τη νύφη.
Αν θελήσουμε και Τον ακολουθήσουμε και τούτη η ζωή με τον Χριστό είναι χαρά, έστω και μέσα σε δυσκολίες. Όπως το λέει ο Απόστολος Παύλος: «Χαίρω εν τοίς παθήμασί μου». Αυτή είναι η θρησκεία μας, εκεί πρέπει να πάμε. Δεν είναι τα τυπικά, όσο είναι να ζεί κανείς με τον Χριστό. Όταν αυτό το πετύχεις, τι άλλο θέλεις; Κέρδισες το πάν. Ζείς τον Χριστό και ο Χριστός ζεί μέσα σου. Όλα μετά είναι πολύ εύκολα, η υπακοή, η ταπείνωση, η ειρήνη.
Για την ομορφιά της Κτίσης
Να χαίρεσθε όσα μας περιβάλλουν. Όλα μας διδάσκουν και μας οδηγούν στον Θεό. Όλα γύρω μας είναι σταλαγματιές της αγάπης του Θεού. Και τα έμψυχα και τα άψυχα και τα φυτά και τα ζώα κα τα πουλιά και τα βουνά και η θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα και ο έναστρος ουρανός. Είναι οι μικρές αγάπες, μέσα απ’ τις οποίες φθάνουμε στη μεγάλη Αγάπη, τον Χριστό. Τα λουλούδια, για παράδειγμα, έχουν τη χάρη τους, μας διδάσκουν με το άρωμά τους, με το μεγαλείο τους. Μας μιλούν για την αγάπη του Θεού. Σκορπούν το άρωμά τους, την ομορφιά τους σε αμαρτωλούς και δικαίους.
Για να γίνει κανείς Χριστιανός, πρέπει να έχει ποιητική ψυχή, πρέπει να γίνει ποιητής. «Χοντρές» ψυχές κοντά Του ο Χριστός δεν θέλει. Ο χριστιανός, έστω και μόνο όταν αγαπάει, είναι ποιητής, είναι μές την ποίηση. Την αγάπη ποιητικές καρδιές την ενστερνίζονται, τη βάζουν μέσα στην καρδιά τους, την αγκαλιάζουν, τη νιώθουν βαθιά.
Να εκμεταλλεύεσθε τις ωραίες στιγμές. Οι ωραίες στιγμές προδιαθέτουν την ψυχή σε προσευχή, την καθιστούν λεπτή, ευγενική, ποιητική. Ξυπνήστε το πρωί, να δείτε τον βασιλιά ήλιο να βγαίνει ολοπόρφυρος απ’ το πέλαγος. Όταν σας ενθουσιάζει ενα ωραίο τοπίο, ένα εκκλησάκι, κάτι ωραίο, να μην μένετε εκεί, να πηγαίνετε πέραν αυτού, να προχωρείτε σε δοξολογία για όλα τα ωραία, για να ζείτε τον μόνον Ωραίον. Όλα είναι άγια, και η θάλασσα και το μπάνιο και το φαγητό. Όλα να τα χαίρεσθε. Όλα μας πλουτίζουν, όλα μας οδηγούν στη μεγάλη Αγάπη, όλα μας οδηγούν στον Χριστό.
Να παρατηρείτε όσα έφτιαξε ο άνθρωπος, τα σπίτια, τα κτίρια, μεγάλα ή μικρά, τις πόλεις, τα χωριά, τους ανθρώπους, τον πολιτισμό τους. Να ρωτάτε, να ολοκληρώνετε τις γνώσεις σας για το καθετί, να μην στέκεστε αδιάφοροι. Αυτό σας βοηθάει σε βαθύτερη μελέτη των θαυμασίων του Θεού. Γινονται όλα ευκαιρίες να συνδεόμαστε με όλα και με όλους. Γινονται αιτίες ευχαριστίας και δεήσεως στον Κύριο του παντός. Να ζείτε μέσα σε όλα, στη φύση, στα πάντα. Η φύση είναι το μυστικό Ευαγγέλιο. Όταν, όμως, δεν έχει κανείς εσωτερική χάρη, δεν τον ωφελεί η φύση. Η φύση μας ξυπνάει, αλλά δεν μπορεί να μας πάει στον Παράδεισο.


Πηγή: Τριμηνιαίο περιοδικό, έκδοσης Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, εν Εσόπτρω, τ.6^ο, Απρίλιος – Ιούνιος 2008

Γιατί ο Γάμος περνάει κρίση στην εποχή μας;

Αρχιμ. Κύριλλου, καθηγουμένου της Ι. Μ. Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Αγαπητέ…, Χαίρε εν Κυρίω και αγωνίζου τον καλόν αγώνα της Πίστεως!
Το ερώτημα που μας θέτεις είναι συγχρόνως απλό αλλά και περίπλοκο. Διότι δεν πρέπει να έχουμε την παραμικρή αμφιβολία πως η απομάκρυνση από το θέλημα (τις εντολές) του Θεού προκαλεί δυστυχία, φαυλότητα, ψυχολογικές ανισορροπίες και γενικότερα μια άσχημη κατάσταση (μια κρίση, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται) στην οποία δεν είναι δυνατόν -ή έτσι φαίνεται- να δοθεί κάποια λύση. Και σ’ αυτό ακριβώς το σημείο περιπλέκεται η κατάσταση. Ο εγωπαθής άνθρωπος δεν προστρέχει στον Θεό, ώστε με απλό και σίγουρο τρόπο να λύσει τα προβλήματά του, παρά αναζητά εντός των ορίων της λογικής του θεραπείες, δηλαδή στην ουσία θέλει να τα υπερβεί μόνος του.
Εάν λοιπόν επιδερμικώς εξετάσουμε το θέμα θα βεβαιωθούμε πως στην εποχή μας ο κανόνας είναι η άρνηση των εντολών του Θεού, σε ό,τι αφορά το γάμο γενικότερα και ειδικότερα τις σχέσεις των δύο φύλων, τη συζυγική και οικογενειακή ζωή. Πώς λοιπόν ζητούμε να υπάρχει ευλογία και ειρήνη; Από την άλλη πλευρά καταδεικνύουν οι εξαιρέσεις του κανόνος την σίγουρη οδό. Οικογένειες που ζούν στην ουσία -και το τονίζω αυτό- σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου η ζωή τους είναι πράγματι τρισευλογημένη παρά τα φαινομενικά υφιστάμενα προβλήματα (οικονομικά, υγείας κλπ.). Αυτά μπορώ να σου τα βεβαιώσω από μαρτυρίες των ιδίων υπό την ιδιότητα του πνευματικού πατρός.
Ο υπερβολικός και αυξανόμενος αριθμός των διαζυγίων έχει ως βασικούς λόγους -όσο και αν τους παραβλέπουμε συγκαλύπτοντάς τους υπό άλλων, παραλόγων αιτιών- τον εγωισμό και την σαρκολατρεία των ανθρώπων. Τόσο πολύ έχουμε τυφλωθεί από την αρρωστημένη αγάπη του εαυτού μας ώστε να μην ανεχόμαστε την παραμικρή προσβολή ή διαφωνία ούτε αυτού που επιλέξαμε ως αιώνιο σύντροφο! Τοποθετούμε (άσχετα εάν το αρνούμαστε στα λόγια) ως κέντρο του κόσμου το άτομό μας και έτσι είναι αδύνατον να αγαπήσουμε κάτι ή κάποιον. Ίσως φαίνονται βαριά τα λόγια αυτά όμως είναι η σκληρή πραγματικότης. Διότι τι είδους αγάπη έχει ένας άνθρωπος που διαλύει το γάμο του και δεν σκέφτεται ούτε τα παιδιά του, τα οποία στην κυριολεξία διχοτομούνται; Πόσο πιο υψηλά μπορεί να φτάσει ο δείκτης της φιλαυτίας;
Από την άλλη η ασυδοσία σε ό,τι αφορά την ηθική ωθεί την κατάσταση σε ακόμη χειρότερη κατηφόρα. Είναι πολύ φυσιολογικό όταν κάποιος έχει εθιστεί από μικρή ηλικία στην διαρκή εναλλαγή συντρόφων να μην μπορεί να αρκεστεί σε κάποιον συγκεκριμένο. Το καταστροφικό, για την ψυχή και το σώμα, παιχνίδι του «φλερτ» διδάσκεται στον σύγχρονο άνθρωπο «εξ απαλών ονύχων» και τον συνοδεύει διαρκώς ως τρόπος ζωής και ως κάτι το φυσιολογικό. Με αυτές τις προϋποθέσεις πώς είναι δυνατόν να στερεωθεί ένας γάμος; Η υγιής οικογένεια θεμελιώνεται στην ορθή συζυγική σχέση η οποία διέπεται από μοναδικό και ανεπανάληπτο έρωτα. Αυτόν τον έχει ενσπείρει ο Δημιουργός στις καρδιές των ανθρώπων, όπως διδάσκει ο Ιερός Χρυσόστομος. Δυστυχώς ο παράνομος έρωτας και οι προγαμιαίες σχέσεις έχουν λάβει τρομερές διαστάσεις. Αυτά όμως πρέπει να γνωρίζουμε -όπως μας βεβαιώνει ο λόγος του Θεού- εκδιώκουν την Χάρη του Θεού και ο άνθρωπος παραδέρνει στην τρικυμία των πειρασμών του βίου και της εξουσίας του διαβόλου. Πώς λοιπόν θέλουμε ο Θεός να ευλογήσει τη ζωή μας και τις πράξεις μας όταν έχουμε βγάλει τον Θεόν έξω από αυτήν; Έτσι πολλοί ζούν στην παρανομία για χρόνια και κατόπιν ζητούν την ευλογία της Εκκλησίας με το μυστήριο του γάμου. Φορούν στις κορυφές τους τα στέφανα τα οποία είναι τα έπαθλα για τον αγώνα της εγκρατείας! Κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας ή τον Κύριο; Κατόπιν δεύτερο φοβερό είναι το διαζύγιο ώστε η μία νίκη του διαβόλου να ακολουθείτε με δεύτερη. Αντί να σκεφτούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο και να μετανοήσουμε ακούγεται η διεστραμμένη παροιμία : «ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα», και έτσι υποτιμάται και βλασφημείται το όνομα και η δύναμη του Θεού.
Όλα τα παραπάνω που γράφηκαν με τηλεγραφική συντομία, περιγράφουν βέβαια μία τραγικά νοσηρή κατάσταση. Τα επισημαίνουμε όχι για να απελπιστούμε αλλά για να συναισθανθεί ο καθένας το φταίξιμό του και όλοι μαζί να επιστρέψουμε στον Κύριο. Αυτός θα μας χαρίσει την λύση κάθε προβλήματος και την πραγματική ευτυχία. Εάν αγωνιστούμε για την τήρηση των θείων εντολών θα προχωρούμε φυσιολογικά επάνω στις ράγες της κατά Θεόν ζωής χωρίς εκτροχιασμούς.
Ο Κύριος όρισε την τελειότητα της συζυγικής σχέσεως αντιπαραβάλλοντάς την με την θεία σχέση του Ιδίου με την Εκκλησία. Η Εκκλησία έχει ως κεφαλή τον Χριστό και Αυτός Την περιβάλλει με την θυσιαστική Του αγάπη. Έχοντας αυτό προ οφθαλμών το ζεύγος πορεύεται με φόβο ο οποίος «ουκ ην φόβος», δηλαδή αυτό που κάνει τον σύζυγο να τρέμει και μόνον στην σκέψη είναι να μην λυπήσει τον σύζυγό του. Και εάν η πορεία αυτή -που είναι πορεία προς την θέωση- χαρακτηρίζεται από την διαρκή αλληλοευγνωμοσύνη (όπως προέτρεπε ο Γέρων Πορφύριος) για το κάθε τι και κατανοηθεί ως άμιλλα υποχωρήσεων θα πέσει στο κενό η φαιδρή δικαιολογία περί «ασυμφωνία χαρακτήρων».
Αυτά, παιδί μου, εάν από τώρα τα καλλιεργείς και προσεύχεσαι -εάν επιθυμείς τον γάμο- να είσαι βέβαιος πως ο Θεός θα ευλογήσει εσένα και την οικογένειά σου και θα την καταστήσει πνευματική όαση εντός της συγχρόνου ερημώσεως. Να θυμάσαι: «ή με τον Χριστό ή στο χάος».
Μετ’ ευχών,
Ο Καθηγούμενος,
† Αρχιμ. Κύριλλος.
Υ.Γ.: Χάρηκα ιδιαιτέρως για το πνευματικό ενδιαφέρον ενός σύγχρονου θεολόγου. Γνωρίζω από προσωπική πείρα πως η σύγχρονη ακαδημαϊκή Θεολογία νοσεί. Και αυτό διότι έχει αποσυνδεθεί από την πραγματική- εμπειρική Θεολογία. Επίτρεψέ μου να σε προτρέψω με πατρική αγάπη να προσέχεις από τα σύγχρονα αντορθόδοξα ρεύματα και να αγωνίζεσαι να κρατάς τις παραδόσεις της Εκκλησίας μας γιατί αυτή είναι η Αλήθεια. Προσεύχου διαρκώς διότι αυτό θα σε καταστήσει αληθινό Θεολόγο!
Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Συζυγική Αγάπη

Ακούμε πολλές φορές μητέρες και πατέρες να διερωτώνται, ν’ απορούν … και να παραπονούνται ” Τα παιδιά μας δεν μας υπακούνε! Εμείς τα συμβουλεύουμε τα νουθετούμε και αυτά μας αγνοούν… Συνήθως κάνουν τα αντίθετα απο εκείνα που τους συμβουλεύουμε… Τί φταίει;”
Πολλές φορές εκείνο που φταίει είναι … η απουσία της αγάπης.
Μα υπάρχει πατέρας ή μητέρα που να μήν αγαπάνε το παιδί τους;
Αυτό το ερώτημα πρέπει όλοι οι γονείς να το υποβάλουν στον εαυτό τους και κανείς να μη θεωρεί ως αυτονόητη την καταφατική απάντηση.
Η μεγάλη παρανόηση που υπάρχει σ’ αυτό το ζήτημα είναι οτι οι γονείς βιώνουν την αγάπη τους πρός το παιδί τους … ανεξάρτητα απο την αγάπη που πρέπει να έχουν μεταξύ τους.
Σε μιά περίπτωση ένας μαθητής είχε μια πάτα πολύ αλλόκοτη και ατίθαση συμπεριφορά στο σχολείο. Εκείνο που έκανε εντύπωση στους καθηγητές ήταν οτι τόσο ο πατέρας όσο και η μητέρα έδειχναν πολύ ενδιαφέρον και αγάπη για το άτακτο παιδί τους, Ένας εκπαιδευτικός ανέλαβε να ερευνήση την περίπτωση σε βάθος. Διεπίστωσε οτι η ρίζα του προβλήματος ήταν η επικοινωνία των γονέων μεταξύ τους. Ο πατέρας αγαπούσε το παιδί του• η μητέρα αγαπούσε το παιδί της• όμως πατέρας και μητέρα δεν ήσαν αγαπημένοι μεταξύ τους … Και αυτό είχε σοβαρότατο αρνητικό αντίκτυπο στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Ακόμη και στην σωματική υγεία του παιδιού έχει αρνητικό αντίκτυπο η κακή σχέση μεταξύ των συζύγων. Κάποτε επισκέφθησαν τον γέροντα Πορφύριο δύο γονείς αναστατωμένοι διότι το παιδί τους παρουσίαζε ένα σοβαρό πρόβλημα στους πνεύμονες, αλλά οι γιατροί δεν μπορούσαν να ανακαλύψουν την αιτία του.
Ο γέροντας έκανε μια διάγνωση που τους αιφνιδίασε.” Το πρόβλημα τους είπε βρίσκεται στη σχέση σας: όσο εσείς πεισμώνετε, μένετε ανυποχώρητοι στο θέλημα σας, τσακώνεσθε και ψυχραίνεσθε μεταξύ σας, το παιδί θα παρουσιάζει αυτό το πρόβλημα. Αν ταπεινωθείτε και βρείτε την παλιά σας αγάπη, την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον αλληλοσεβασμό, το παιδί θα βρεί την υγεία του.”
Αν υπήρχε τρόπος να εκφράσουν αυτό που νιώθουν στο βάθος της ψυχής τους τα παιδιά και οι έφηβοι, θα έλεγαν : ” Αγαπητοί μας γονείς• δέν αρκεί να μας δείχνει ο καθένας ξεχωριστά την αγάπη του. Εμείς κυρίως θέλουμε να βλέπουμε και να νιώθουμε οτι μεταξύ σας εσείς οι δύο, ο πατέρας μου και η μητέρα μου, είστε αγαπημένοι. .”
Είναι αλήθεια οτι είναι κάποτε δύσκολος ο αγώνας για να διατηρηθεί η συζυγική αγάπη. Δύο είναι, ίσως, οι μεγάλες δυνάμεις που διατηρούν αυτή την αγάπη: η υποχωρητικότητα και η συγχωρητικότητα. Όταν αυτά τα δύο δεν υπάρχουν στη σχέση των συζύγων, αρχίζει να μειώνεται και η μεταξύ τους αγάπη.
Ένας πατέρας που από τη μιά λέει ότι αγαπά το παιδί του και απο την άλλη δεν συγχωρεί τη γυναίκα του για κάποιο σφάλμα της, είναι υποκριτής.
Ομοίως δεν έχει πραγματική αγάπη για το παιδί της, η μητέρα που απο τη μιά θυσιάζεται γι’ αυτό, απο την άλλη όμως δεν έμαθε να υποχωρεί και να θυσιάζει το θέλημα της και το εγώ της, για χάρη της συζυγικής αρμονίας και αγάπης.
Να προσευχηθούμε όλοι μας, ο μεγάλος Διδάσκαλος της Αγάπης, Κύριος μας, να δίνει αγάπη στους γονείς προς τα παιδιά, και στα παιδιά προς τους γονείς, αλλά κυρίως να δίνει αγάπη μεταξύ των συζύγων, διότι, ίσως αυτή η τελευταί αγάπη να είναι το θεμέλιο των άλλων δύο .. Αμήν.
π. Τέλλος Σ. Παπαδόπουλος

Πίσω από τον Έρωτα

του π. Βαρνάβα Γιάγκου, εφημέριου του Ι. Ν. Λαοδηγήτριας Θεσσαλονίκης

Απόδειξη της ερωτικής μας ανικανότητας είναι η επιδερμικότητα αυτής της εμπειρίας. Όταν ο έρωτας εξαντλείται στα γλυκερά λόγια και βιώματα και στη τυποποιημένη τεχνική του έρωτα, που οδηγεί στην ευδαιμονία και τη στιγμιαία αυτοπραγμάτωση, εκφράζεται ο φόβος και η αδυναμία να συναντήσουμε αληθινά το πρόσωπο του άλλου.
Η αγάπη είναι εμπειρία επώδυνη για τον ψυχικό μας κόσμο, γι’ αυτό αποφεύγουμε να ανοιχθούμε πιο ουσιαστικά. Προτιμούμε τις ήρεμες σχέσεις, όπου δεν συνδεόμαστε βαθιά με τον άλλο, για να μπορούμε να εξερχόμεθα όταν προσβάλλεται ο ναρκισσισμός μας. Πίσω από την γλύκα του έρωτα υπάρχει πάντα η διακινδύνευση. Είναι μια μορφή αυτοαπώλειας.
Το ολοκληρωτικό δόσιμο φέρει την απειλή της αποτυχίας και του εκμηδενισμού. Πως ξέρεις ότι αγάπησες τον κατάλληλο άνθρωπο; Πως ξέρω πως θα γίνω εύκολος για εκμετάλλευση; Τον ίδιο τρόμο έχομε και στο πλησίασμα του Θεού. Όταν προσεύχομαι ψάχνοντας την αγάπη Του, παραδίδοντας το κέντρο της ύπαρξής μου σε Αυτόν, δεν ξέρω τι θα συναντήσω και πώς θα αντέξω το θέλημά Του.
Πίσω από κάθε έρωτα υπάρχει υψωμένος ο θάνατος – ο θάνατος του θελήματός μας, της δύναμής μας, του συμφέροντός μας. Αλλά τρομακτικότερα στέκεται ο θάνατος ως χωρισμός. Καταφέρνεις να συνδεθείς ολοκληρωτικά με τον άνθρωπό σου και μελαγχολείς αναλογιζόμενος την ώρα του θανάτου του. Ξέρεις ότι θα πεθάνεις, γι’ αυτό αγαπάς με πάθος που αναμειγνύεται με τρόμο. Εξ αιτίας του φόβου του θανάτου συνήθως επιλέγουμε τις ρηχές ερωτικές σχέσεις, για να αποφύγουμε το φόβο της απώλειας του αγαπημένου, ή εμμένουμε στον αυτονομημένο σωματικό έρωτα, για να καλύψουμε το άγχος του θανάτου.
Ο θάνατος είναι το σύμβολο της έσχατης ανικανότητας, γι’ αυτό προσπαθούμε να αποδείξουμε τη ζωντάνια μας, ότι είμαστε νέοι, ελκυστικοί, με το σωματικό έρωτα. Η υπερβολική αναφορά στη σεξουαλική ικανότητα έρχεται να φιμώσει τους φόβους μας για μια εσωτερική ανικανότητα.
Η αναζήτηση του αναστάντος Χριστού, η εσωτερική πάλη για αναζήτηση της αγάπης που νικά το θάνατο, είναι η άλλη πρόταση που οι διανοούμενοι θα αποκαλούσαν θρησκευτική νεύρωση. Η χωρίς επιφυλάξεις παράδοση στο θείο έρωτα ξεμπλοκάρει την ύπαρξή μας από φόβους. Όταν έχεις γευτεί τον έρωτα του Χριστού, συμφιλιώνεσαι με τη κτίση μαθαίνοντας ότι ο έρωτας είναι σταυρός, προσφορά και σεβασμός.
Πηγή: ΟΟΔΕ

ΠΏΣ ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΟΥΣ (Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου) (1)

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ψηφιδωτό στην Αγία Σοφία στην Πόλη μας.

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ (20η Ομιλία στην επιστολή προς Εφεσίους)
«Οι άνδρες να αγαπάτε τις γυναίκες σας με την ίδια θέρμη που ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία».
Πληροφορηθήκατε λίγο πριν για το μεγαλείο και τη σπουδαιότητα της υπακοής. Παινέψατε και θαυμάσατε τον Παύλο, γιατί αυτός, σαν ένας αξιοθαύμαστος και πνευματικός άνθρωπος, συνδέει στενά ολόκληρη τη ζωή μας. Και πολύ καλά κάνατε! Αλλά στη συνέχεια, ακούστε προσεκτικά τι σας ζητά σαν αντάλλαγμα για τον έπαινο και το θαυμασμό σας στο πρόσωπό του. Και μην απορείτε, που χρησιμοποιεί το ίδιο ακριβώς παράδειγμα!
«Οι άνδρες», συνιστά ο Παύλος, «να αγαπάτε τις γυναίκες σας με την ίδια θέρμη, που ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία».
Ζητήθηκε, προηγουμένως, υποταγή από τη γυναίκα στον άνδρα, όμοια με αυτήν της Εκκλησίας προς τον Χριστό. Και επειδή το μέγεθος της υποταγής αυτής είναι μεγάλο και θέλει καρδιά, προτείνεται κατ’ αναλογία ένα αντίστοιχα υπέρμετρο μέγεθος, αυτό της αγάπης, ως αντιστάθμισμα και παρηγοριά για την πρόσχαρη υπακοή της γυναίκας στον άνδρα. Αν θέλεις, άνδρα, η γυναίκα σου να σε υπακούει, όπως η Εκκλησία τον Χριστό, ας τον μιμηθείς. Να προνοείς γι’ αυτήν, όπως κάνει ο Χριστός για την Εκκλησία. Μην κάνεις πίσω στην εκδήλωση της μεγάλης αγάπης σου προς αυτήν, ακόμη και αν θα πρέπει να θυσιασθείς, να τεμαχισθείς σε μικρά κομμάτια άπειρες φορές, να υπομείνεις εξευτελισμούς και να πάθεις οτιδήποτε προκαλεί πόνο. Και να ξέρεις καλά ότι, και αν ακόμη σου συμβούν για χάρη της όλα αυτά και ακόμα οδυνηρότερα, ακόμη και τότε, δεν θα μπορέσεις να φθάσεις ούτε στο τόσο δα τα έργα που πραγματοποίησε για μας ο Χριστός από αγάπη.
Γιατί συ θα υπομείνεις αυτά τα κακοπαθήματα, επειδή ήρθες σε γαμική συνάφεια και ερωτική σχέση με τη γυναίκα σου. Ο Χριστός, αντίθετα, τα έπαθε για κάποια που είχε αποστρέψει το πρόσωπο της από το κάλλος Του και, χειρότερα ακόμη, Τον μισούσε. Λάβε λοιπόν παράδειγμα αυτόν, ο όποιος αυτήν που Τον αποστρεφόταν και Τον μισούσε και Του πέταγε κατάμουτρα την περιφρόνηση της και συμπεριφερόταν ακόλαστα ακκιζόμενη(=κάνοντας νάζια) μπροστά στα πόδια Του, την έφερε με πολλή φροντίδα κοντά Του, χωρίς απειλές ή υβριστικές λέξεις ή επιβολή φόβου ή με κάτι άλλο όμοιο με αυτά. Αυτήν τη συμπεριφορά να έχεις και συ απέναντι στη γυναίκα σου. Γιατί, και αν ακόμη αντιληφθείς να σε καταφρονεί , να ζει άσωτα και να υπερηφανεύεται γι’ αυτό, θα μπορέσεις να την ξαναφέρεις δίπλα σου με το περίσσευμα της φροντίδας που θα της δείξεις και της αγάπης και της καλοσύνης. Ξέρουμε από πείρα, ότι δεν υπάρχει καμιά δύναμη πειθούς πιο δραστική απ’ αυτές τις εγγυήσεις, ιδιαίτερα για τον άνδρα και τη γυναίκα.
Το δούλο μπορεί κάποιος να μπορέσει να τον φέρει σε λογαριασμό χρησιμοποιώντας το φόβο, αν και πολλές φορές δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα πάνω του, αφού γρήγορα θα κατορθώσει να δραπετεύσει. Πάντως, τη συμπαραστάτιδα στην πορεία της ζωής του, τη μητέρα των παιδιών του, αυτήν που είναι πηγή κάθε χαράς γι’ αυτόν, δεν πρέπει να κρατά κάποιος κοντά του δεσμεύοντας τη με φόβο και απειλές, αλλά με αγάπη και καλή συμπεριφορά. Γιατί, πως μπορεί να ονομασθεί συζυγία εκείνη η γαμική σχέση που κυριαρχείται από το φόβο της γυναίκας για τον άνδρα της; Και ποιά πραγματική ερωτική ευχαρίστηση μπορεί να απολαύσει ο άνδρας, όταν έχει στο πλευρό του γυναίκα που της συμπεριφέρεται σαν να ‘ναι δούλη και όχι ελεύθερη; Και αν ακόμη πάθεις κάτι για χάρη της, μην το κάνεις θέμα και την επιπλήξεις. Ούτε ο Χριστός συμπεριφέρθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο».

Το προγαμιαίο σεξ «υποσκάπτει» την ποιότητα του έγγαμου βίου

Δημοσιεύθηκε: 31 Δεκεμβρίου 2010 Κατηγορίες: Ορθόδοξη πίστη

Η επιστήμη επιβεβαιώνει πανηγυρικά την Εκκλησιαστική ηθική!
Ο Δημιουργός τού ανθρώπου γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα μας, το καλό τού πλάσματός Του, και οι δικές Του ηθικές αρχές, δεν δόθηκαν για να μας ταλαιπωρούν, ούτε για να μας βάλουν σε “καλούπια”. Αλλά δόθηκαν ως οδηγίες ποιοτικότερης ζωής, και πνευματικής ανόδου, ώστε να μπορέσουμε να Τον προσεγγίσουμε. Και τώρα πλέον, μετά από αιώνες αθεϊστικής αμφισβήτησης και επίκρισης προς τις Χριστιανικές ηθικές αρχές, έρχεται η Επιστήμη, για να επιβεβαιώσει για μια φορά ακόμα, αυτό που η Εκκλησία προτείνει και διδάσκει επί χιλιάδες χρόνια!
Νέα Υόρκη: Τα ζευγάρια που δεν έχουν ερωτική επαφή πριν το γάμο, έχουν τελικά μια πιο σταθερή και ευτυχισμένη σχέση, αλλά και καλύτερη σεξουαλική επαφή μετέπειτα, σύμφωνα αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Journal of Family Psychology.
Οι ερευνητές της Σχολής Οικογενειακής Ζωής του Πανεπιστημίου Μπρίγκαμ Γιανγκ της Γιούτα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντιν Μπάσμπι, μελέτησαν περισσότερα από 2.000 παντρεμένα άτομα σχετικά με την ποιότητα των σχέσεων με τον/την σύντροφό τους στο πλαίσιο του γάμου τους, σε συνάρτηση με το πότε ξεκίνησαν να κάνουν σεξ μαζί του/της.
Η έρευνα έδειξε ότι υπάρχουν όφελος από την τακτική της καθυστέρησης, όσον αφορά τις σεξουαλικές σχέσεις. Σε σχέση με όσους προτιμούν να προχωρούν αμέσως ή πολύ γρήγορα -και πάντως πριν το γάμο- σε σεξουαλική επαφή με το έτερον ήμισυ τους, όσα ζευγάρια περίμεναν μέχρι να παντρευτούν, για να κάνουν σεξ με τον/την αγαπημένο/η τους, ανέφεραν ότι στη συνέχεια ο γάμος και η σχέση τους ήταν κατά 22% πιο σταθερή.
Επίσης, τα ίδια άτομα, που επέλεξαν να μη βιαστούν στο θέμα του σεξ, ανέφεραν κατά μέσο όρο αυξημένα σε ποσοστό 20% επίπεδα ικανοποίησης από τη σχέση τους, 12% καλύτερη επικοινωνία, αλλά και 15% καλύτερη ποιότητα σεξ.
Όσον αφορά τα ζευγάρια που είχαν μεν προγαμιαίες σεξουαλικές σχέσεις, αλλά αφού πρώτα είχαν αφήσει να περάσει αρκετός καιρός στη σχέση τους, η έρευνα έδειξε ότι υπήρχαν και πάλι οφέλη, αλλά τα μισά περίπου σε σχέση με όσους περίμεναν να παντρευτούν πρώτα, πριν κάνουν σεξ.
Η αξία της σεξουαλικής αυτοσυγκράτησης για την κατοπινή σταθερότητα και ποιότητα της σχέσης και του γάμου, σύμφωνα με τους ερευνητές, φαίνεται να ισχύει ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο των συντρόφων, τη θρησκεία τους, τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων που έχουν προηγηθεί και την χρονική διάρκεια της σχέσης πριν το γάμο.
«Υπάρχουν περισσότερα σε μια σχέση από το σεξ, αλλά βρήκαμε ότι όσοι περιμένουν περισσότερο, είναι πιο ευτυχισμένοι από τη σεξουαλική πλευρά της σχέσης τους. Αυτό συμβαίνει ίσως επειδή έχουν μάθει να μιλάνε μεταξύ τους και να αντιμετωπίζουν τα όποια προβλήματα ανακύπτουν», δήλωσε ο Δρ Μπάσμπι.
Πηγή: http://www.oodegr.com

Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη

Φωτό:athosmount.blogspot.gr

 Το κείμενο που ακολουθεί είναι από την εισήγηση του σεβαστού Γέροντα στο Α´ Επιστημονικό Συνέδριο «Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: η ζωή και η διδασκαλία του», το οποίο διωργανώθει(και διεξήχθει από το Ιερό κοινόβιο του Αγίου Νικοδήμου στις 21-23 Σεπτεμβρίου 1999. Πηγή: «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, ο πελώριος σμάραγδος»
Προ ετών Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής, αναφερόμενος στον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, τον χαρακτήρισε ως ένα ευφυή μοναχό. Άραγε ο άγιος Νικόδημος ήτο μόνο ένας ευφυής μοναχός και όχι ένας άγιος και σοφός κατά κόσμον και κατά Θεόν μοναχός και μία αληθινή πατερική μορφή;
Έτερος Καθηγητής προ ολίγων ετών προσήψε βαρύτατες κατηγορίες κατά του Αγίου, χαρακτηρίζοντάς τον ως ηθικιστή και ως υπεύθυνο για την επικράτηση στην νεοελληνική κοινωνία του δυτικού πνεύματος. Στις κατηγορίες αυτές απήντησε η Ιερά Κοινότης του Αγίου Όρους με εμπεριστατωμένο κείμενό της.
Οφείλονται άραγε οι απόψεις αυτές σε άγνοια της χαρισματούχου προσωπικότητας και του έργου του Αγίου η σε εσφαλμένες και μη ορθόδοξες θεολογικές προϋποθέσεις; Τους Αγίους δεν μπορούμε να τους δούμε σωστά, εάν δεν προσπαθούμε να ζούμε κατά τον τρόπο η το πνεύμα της ιδικής των ζωής. Ποιός από αυτούς που συμμετέχοντας στις αγιορείτικες αγρυπνίες θα ακούσει τους λόγους του Αγίου στους Αθωνίτες Πατέρες και στους Νεομάρτυρες και τις Ακολουθίες που γι αυτοὺς έγραψε, δεν θα νιώσει την αγιότητα και την άνωθεν σοφία του Αγίου μας και δεν θα ευχαριστήση τον Θεόν, που χάρισε στην Εκκλησία Του στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς ένα τέτοιον πατέρα και διδάσκαλο;
Έπρεπε λοιπόν να μελετηθεί και να παρουσιασθή η προσωπικότης και το έργο του Αγίου. Όχι γιατί ο Άγιος έχει ανάγκη να τιμηθεί και αποκατασταθεί. Αλλά γιατί εμείς έχουμε ανάγκη να τοποθετηθούμε σωστά απέναντί του για την ιδική μας ορθή πορεία και σωτηρία.
Οφείλουμε χάριτας στην ομώνυμη του Αγίου ευλογημένη Ιερά Μονή για την πρωτοβουλία της να οργανώση το σεμνό αυτό Συνέδριο.
Ο άγιος Νικόδημος υπήρξε προ πάντων ένας ταπεινός, γνήσιος, αληθινός, άγιος μοναχός. Πίστευε βαθιά στην αξία της μοναχικής ζωής και την έζησε, αφ ἧς ήλθε στο Άγιον Όρος μέχρι την μακαρία τελευτή του, με αδιάκοπο ζήλο και συνέπεια.
Έφθανε το παράδειγμα της αγίας μοναχικής του ζωής, για να είναι υποτύπωσις και στηλογραφία κάθε ορθοδόξου μοναχού. Όμως, επειδή έλαβε πλούσια τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, «έρρευσαν εκ της κοιλίας αυτού ποταμοί ύδατος ζώντος» (πρβλ. Ιω. ζ´, 38) και «εξηρεύξατο η καρδία του λόγους αγαθούς» (πρβλ. Ψαλμ. 44) περί της εις Χριστόν πίστεως, της εν Χριστώ ζωής και της μοναχικής πολιτείας.
Ας αντλήσομε και εμείς, Πατέρες και αδελφοί, από τους λόγους αυτούς νάματα καθαρά, τα οποία είθε δι ευχών του Αγίου και δι ευχών σας να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε βαθύτερα και να βιώσουμε την χριστιανική και μοναχική μας πολιτεία.
Α´. Ο άγιος Νικόδημος θαυμαστής, εραστής και διαπρύσιος κήρυξ της μοναχικής πολιτείας.
Αφ ότου ως νέος γνώρισε τους οσίους Γέροντες Σίλβεστρο, Αρσένιο, Γρηγόριο και Νήφωνα, ο θείος πόθος πυρπόλησε την καρδιά του για την ισάγγελον ζωή των μοναχών. Τόσος ήταν ο ένθεος ζήλος του, ώστε του ήταν αδύνατον να παραμείνη και μία ακόμη στιγμή στον κόσμο, όπως φαίνεται από το περιστατικό που έλαβε χώρα στο λιμάνι της Νάξου την ημέρα της αναχωρήσεώς του για το Άγιον Όρος.
Όταν γράφη για το κάλλος της παρθενίας και της μοναχικής ζωής, δεν φείδεται λέξεων και εκφράσεων για να το περιγράψει:
«Τι άλλο ποθεινότερο, ωσάν το να μιμείται τινάς επί γης των Αγγέλων την πολιτείαν; Τι άλλο ερασμιώτερο η μακαριστώτερο, ωσάν το να είναι τινάς ενωμένος με τον αγαπητόν του Θεόν δια της αγάπης και της αδιάλειπτου εν καρδία προσευχής, ήτις ξεύρει να αποκτάται δια μέσου της ησυχίας; Και πότε μεν να φωνάζει με τον Παύλον «τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού…» και τα εξής• πότε δε με τον θεοφόρο Ιγνάτιο «ο εμός έρως εσταύρωται…»;.
Όταν στις διδαχές του προς τους εν τω κοσμώ Χριστιανούς υποχρεώνεται να συγκρίνει την μοναχική ζωή με άλλους τρόπους χριστιανικής ζωής, αυτός ο εραστής της μοναχικής ζωής γράφει:
«Διατί να μη διάλεξης την παρθενική ζωήν των μοναχών, η οποία είναι η πλέον καλλίτερα, η πλέον αγιότερα και η πλέον μακαριότερα από όλας τας άλλας ζωάς των υπανδρεμένων;».
Όταν πάλιν ερμηνεύει τον αναβαθμό του πλ. α ήχου: «τοις ερημικοίς ζωή μακαρία εστι, θεικώ έρωτι πτερουμένοις», γράφει:
«μακαρία δε είναι η ζωή των ερημιτών. ..διατί αυτοί πτερούνται προς τον Θεόν με ένα διάπυρον, με ένα υπερβολικόν, και με ένα επιτεταμένον έρωτα».
Χρησιμοποιεί επίθετα που αποκαλύπτουν τον θείο έρωτα της ιδικής του ψυχής και την αγάπη του για την ερημία. Γι αη\υτὸ κάνει την πολύ ορθή παρατήρηση:
«Αλλ ουδὲ είπεν ο Μελωδός ότι οι ερημίται ερώσι τον Θεόν, αλλ ὅτι πτερούνται με τον θεϊκόν έρωτα».
Β. Οι απόψεις του αγίου Νικοδήμου περί της ασκητικής ζωής στην επιστολή «Απολογία περί Μοναχισμού».
Συστηματικότερα εκθέτει τις απόψεις του περί της μοναχικής ζωής ο Άγιος στην εν λόγω επιστολή. Την είχε στείλει σε κάποιον Θωμά, σπουδαστή στην Βιέννη, ο οποίος είχε διατελέσει μαθητής του αοιδίμου διδασκάλου, αγίου Αθανασίου του Παρίου, και εκ Βιέννης είχε γράψει κατά της μοναχικής ζωής. Ο άγιος Νικόδημος, εκ συμπαθείας προς τον υπεραλγούντα άγιο Αθανάσιο, στον οποίο ο νεαρός Θωμάς είχε υποσχεθεί να γίνη μοναχός, και εξ αγάπης προς τον πλανηθέντα αυτόν σπουδαστή, έγραψε διεξοδική ανασκευή των εξής κατά του μοναχισμού απόψεων που περιείχοντο στο γράμμα του Θωμά:
α) Ότι δεν υπάρχει χειρότερο και ολεθριώτερο πράγμα από την ασκητική ζωή.
β) ότι οι ερημίται δεν άφησαν συγγράμματα αληθείας και δεν ωφέλησαν μήτε εαυτούς μήτε τον κόσμο,
γ) ότι η νηστεία δεν έχει ικανά ερείσματα στην Αγία Γραφή,
δ) ότι η ασκητική κακοπάθεια δεν τιμά τους ασκητές, αλλά τους κατατάσσει με τα άλογα ζώα. Και,
ε) Η παρθενία των μοναχών προσκρούει στην εντολή του Θεού για την αύξηση του γένους και στην ευλόγηση του γάμου από τον Κύριο εν Κανά.
Ο άγιος Νικόδημος, έναντι των απόψεων αυτών εκθέτει τα εξής:
α) οι όσιοι Πατέρες με την άσκησή τους στην έρημο έφθασε σε τελεία ένωση με τον Θεό. Έτσι αληθινά ωφέλησαν τον εαυτό τους. Αλλά και με την προσευχή τους εξιλέωναν τον Θεό για τις αμαρτίες του κόσμου και παντοιοτρόπως ευεργετούσαν τους ανθρώπους, επιστρέφοντες τα πλήθη στην θεογνωσία. Άφησαν επίσης συγγράμματα απαράμιλλου αξίας και αιωνίου κύρους, όπως τα ασκητικά του Μεγ. Βασιλείου, η Κλίμαξ, η Φιλοκαλία κ. α. Ακόμη και οι Κανόνες των Ιερών Συνόδων είναι εν τινι μέτρω έργο των οσίων μοναχών, εφ ὅσον σ αὐτὲς παρίστατο και μοναχοί και ασκητές.
β) Την νηστεία θεσμοθέτησε ο Θεός στον Παράδεισο της Εδέμ, φύλαξαν Ιουδαίοι και εθνικοί, και επανανομοθέτησε ο Κύριος νηστεύσας 40 ημέρες στην έρημο. Ο σκοπός της νηστείας είναι να καθαρθεί ο άνθρωπος από την παχύτητα των παθών, ώστε ο νους να λεπτυνθεί και να γίνη επιτήδειος για την πνευματική εργασία.
γ) Με την ασκητική κακοπάθεια τιθασεύονται οι εμπαθείς ορμές και ο νους ελεύθερος από την αιχμαλωσία των παθών ημπορεί να αδολέσχη στα πνευματικά νοήματα. Με αυτήν οι μοναχοί αγωνίζονται να μιμηθούν την πολιτεία των Αγγέλων. Η πολύωρος προσευχή στον ναό, η μονολόγιστος ευχή, δεν είναι βατολογία αλλά έλλογος συνομιλία με τον Θεό. Το γυμνητεύειν είναι εκούσιος μίμησις του γυμνωθέντος επί του Σταυρού Κυρίου. Η αγρυπνία προσφέρει στην ψυχή χερουβικούς οφθαλμούς για να θεωρεί τον Θεό. Η πείνα, τέλος, και η δίψα γυμνάζουν τον νου να ηγεμονεύει επί των αλόγων ορέξεων αντί να κυριαρχείται από αυτές.
δ) Την παρθενία τίμησε ο Κύριος, ο οποίος γεννήθηκε παρθένος εκ παρθένου Πατρός κατά την άναρχο Θεία Του γέννησι και εκ της αειπαρθένου Μητρός Του κατά την εν χρόνω δευτέρα Του γέννησι. Την παρθενία τίμησαν οι άγιοι Απόστολοι, όπως ο επιστήθιος μαθητής Ιωάννης και ιδιαιτέρως ο μέγας Παύλος, ο οποίος ήθελε και οι έχοντες γυναίκα να ζουν ως μη έχοντες, διότι παράγει το σχήμα του κόσμου. Η παρθενία είναι μίμησης της μακάριας ζωής των πρωτοπλάστων προ της πτώσεως.
Κατακλείων την επιστολή του ο άγιος Νικόδημος επισημαίνει τα αίτια της κακής αλλοιώσεως και της κατά του μοναχισμού πολεμικής του σπουδαστού της Βιέννης. Μεταξύ των άλλων και την απειρία της ομορφιάς και γλυκύτητας της μοναχικής ζωής, περί της οποίας γράφει:
«Αχ, αδελφέ μου• πιστευσόν μοι εξ αγάπης και αληθείας λέγοντι, ότι αν ο Θεός ήθελε σε καταξίωση να έλθεις να καθίσεις όχι πολύ, αλλά μόνο δυό χρόνους, και οπωσούν να έλθη ο νους σου εις εαυτόν εκ του κάτωθεν διασκορπισμού και περιπλανήσεως, βεβαιότατα ήθελες ευχαριστής κάθε ώραν με γλυκύτατα δάκρυα τον άγιον Θεόν, ήθελες ελεεινολογήσεις τους χρόνους όπου πέρασες εις την ματαιότητα…».
Δεν παραλείπει μάλιστα στο τέλος να τον προτρέψει στην μοναχική ζωή για να εκπλήρωση την πρώτη του υπόσχεση:
«Φαντάσου πάντοτε και συλλογίσου την καλογερική ζωήν ως μέγα τι πράγμα και ουράνιον… Τοιαύτης ευτυχίας και δόξης επιτυχείν πόθησον, αδελφέ, και καταλιπών την αυτόθι Πεντάπολιν (εννοεί την Βιέννη), φεύγε ως ο Λωτ εις το όρος τούτο το Σηγώρ, τον λιμένα της σωτηρίας, τον ευανθή της Θεοτόκου παράδεισον, να ενδυθείς το μοναχικό σχήμα και να αποδώσεις τω Κυρίω τας ευχάς σου, ίνα και Θεόν και Αγγέλους και Αγίους χαροποίησης…εξαιρέτως δε τον ιερόν σου διδάσκαλο και πάντας ημάς τους εν Χριστώ σου αδελφούς».
 Γ. Η μοναχική ζωή κατά τον άγιο Νικόδημο.
Ο άγιος Νικόδημος αγάπησε την τελεία μοναχική ζωή, όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε στην Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών. Ουδέποτε φαίνεται να επηρεάσθηκε από τον δυτικό ακτιβιστικό μοναχισμό. Δεν αντιλαμβάνεται την άσκηση ως αυτοσκοπό, αλλά ως μέσο για την τελεία ένωση με τον Θεό. Γι αυτὸ και όταν είναι αυστηρός στις συμβουλές του, δεν περιορίζει το νόημα στην σωματική κακοπάθεια, αλλά αποβλέπει στην ελευθερία του νου από την αιχμαλωσία των παθών και στην ένωσή του με τον Θεό δια της νοεράς εργασίας.
Στις διδασκαλίες του περί της μοναχικής ζωής φαίνονται τα γνωρίσματα του γνησίου Ορθοδόξου Μοναχισμού. Σημειώνουμε τα σπουδαιότερα:
α) Ο πόθος και η αγάπη προς τον Θεό.
Φεύγει ο μοναχός στην έρημο, μακριά από τα φθαρτά και μάταια του κόσμου, για να αγαπήσει αμετεωρίστως «το άκρον και ανώτατον εραστόν, όπερ εστίν ο Θεός». Το άπειρον θείο κάλλος έλκει την ψυχή του μοναχού προς ένα «άπαυστον και αεικίνητον» θείο πόθο, η δε έρημος βοηθεί στο να μη ανακόπτεται, αλλά διαρκώς να αναρριπίζεται προς τελειότερα αγάπη. Αυτά λέγει ο Άγιος ερμηνεύων τον δεύτερο αναβαθμό του α ἤχου «τοις ερημικοίς άπαυστος ο θείος πόθος εγγίνεται, κόσμου ουσι του ματαίου εκτός»: «Η αγάπη και ο πόθος των εν τη ερήμω και ησυχία κατοικούντων μοναχών, δεν έλκεται από κανένα υλικό και μάταιο πράγμα• ούτε γίνεται άλλοτε άλλος, δελεαζόμενος από ηδονές, η πλούτο, η δόξα τα οποία φθείρονται και αφανίζονται… Επειδή λοιπόν ο Θεός είναι άπειρος κατά φύσιν και άφραστος, δια τούτο και ο προς τον Θεόν πόθος των ερημιτών δεν στέκεται ποτέ, αλλ εἶναι πάντοτε άπαυστος και αεικίνητος, πάντοτε λαμβάνων αύξησιν, και πάντοτε τρέχων προς το ανώτερον… Σπουδάζει μεν γαρ ο νους να αναβή εις το ύψος του θείου κάλλους, και να χωρήση αυτό ολόκληρο επειδή όμως δεν ημπορεί, δια τούτο στοχαζόμενος, ότι εκείνο όπου δεν εδυνήθη να χωρήση, είναι ανώτερο και ηδονικώτερο από εκείνο, όπου χώρησε• τούτου χάριν θαυμάζει και απορεί• εκ δε του θαυμασμού, γεμίζει από θείους έρωτας, και πόθους αναρριπίζει διακαείς τη ψυχή… την απορία πορισμό ερώτων τιθέμενος, κατά τον άγιον και νηπτικώτατο Κάλλιστο».
β) Η ησυχία.
Η ησυχία κατά τον άγιο Νικόδημο, είναι ο καταλληλότερος τόπος και τρόπος για να εργάζεται ο νους την αδιάλειπτο νοερά εργασία. Δεν αντιλαμβάνεται ο Άγιος την ησυχία ως απραξία. Οι ιερώς ησυχάζοντες ασκούν μία σύντονο και αδιάλειπτο νοερά εργασία νίψεως και προσευχής.
«Οι δε εν τη ερήμω καθήμενοι, και την ησύχιον ζωήν μεταχειριζόμενοι, αυτοί καταφρονούσι μεν όλα τα ηδέα, και παρά τοις άλλοις ποθούμενα, ως βλαπτικά της ψυχής και από του Θεού χωρίζοντα• συμμαζόνουσι δε τον νουν τους, από κάθε σύγχυσιν του κόσμου και θεωρίαν, μέσα εις την καρδίαν τους, και εκεί αδιαλείπτως προσεύχονται, μελετώντες το παμπόθητον και γλυκύτατον όνομα του Ιησού Χριστού, και λέγοντες αγαπητικώς «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ του Θεού, ελέησόν με». Εκ της τοιαύτης δε αδιάλειπτου προσευχής και συχνής μελέτης του θείου ονόματος του Ιησού, ανάπτουσι μεν την καρδίαν τους εις μόνον τον του Θεού πόθον και έρωτα, εκτείνουσι δε και τον νουν εαυτών εις την θεωρίαν του θείου κάλλους. Όθεν από το υπέρκαλλον εκείνο κάλλος καταθελγόμενοι, και έξω γενόμενοι εαυτών, λησμονούσι και φαγητά, και ποτά, και φορέματα και αυτήν την φυσική ανάγκην του σώματος».
γ) Η Χριστομίμητος υπακοή.
Η υπακοή των μοναχών δεν είναι μία εξωτερική πειθαρχία, ηναγκασμένη η συμβατική. Πρότυπό της έχει την υπακοή του Κυρίου στον Ουράνιό Του Πατέρα, κατά το «γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. β´, 8), και στην Υπεραγία Μητέρα Του και τον δίκαιο Ιωσήφ, κατά το «ην υποτασσόμενος αυτοίς» (Λουκ. β´, 51).
Αληθινή υπακοή είναι η υπακοή φρονήματος. Γράφει ο Άγιος:
«Υπότασσε λοιπόν εις αυτόν [τον δια του μοναδικού σχήματος γενόμενον γέροντά σου], όχι μόνον όλα σου τα θελήματα, το οποίον είναι ευκολότερον, αλλ ἀκόμη και όλα σου τα φρονήματα, το όποιον είναι δυσκολότερον. Πολλοί γαρ υποτακτικοί εκκόπτουσι και το θέλημά των και κάμνουσι το θέλημα του γέροντός των, μα το φρόνημά των δεν το εκκόπτουσι και μάλιστα αν είναι, και λογιώτατοι αλλ ἐχουσι πάντοτε μίαν τοιαύτην ιδέαν βαθέως ριζωμένη εις την καρδίαν τους, ότι εκείνο οπού αυτά φρονούσι και συλλογίζονται δια κάθε πράγμα, είναι καλλίτερον και φρονιμώτερο από εκείνο οπού φρονεί και συλλογίζεται ο γέροντάς των».
Με την διδασκαλία αυτή οδηγεί τον υποτακτικό στην αληθινή ταπείνωση, κατά το παράδειγμα του Κυρίου.
δ) Η εργασία.
Το εργόχειρο η το διακόνημα είναι απαραίτητο στον μοναχό, για λόγους που ο άγιος Νικόδημος επισημαίνει. Πρώτα, για να μη έχη ο λογισμός του μοναχού αφορμές μετεωρισμού. Και έπειτα, για να μη υποχρεώνεται ο μοναχός να βγαίνει στον κόσμο για συλλογή ελεημοσύνης, διότι από αυτό προκαλούνται πειρασμοί και πτώσεις, δημιουργούνται αφορμές σκανδαλισμού των κοσμικών και εισάγονται στα μοναστήρια κοσμικές συνήθειες και φρονήματα.

Διευκρινίζει ο άγιος Νικόδημος, ότι το είδος της εργασίας πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να μη βάζει τον μοναχό σε μέριμνες, πειρασμούς και αισχροκέρδειες, Ιδιαιτέρως δε για τον ερημίτη να μπορεί να επιτελείται απερίσπαστος στο ερημικό του καλύβι.
ε) Η προσευχή.
Όλος ο μοναχικός αγώνας, κατά τον άγιο Νικόδημο, συντείνει στο να εξασφάλιση στο νου την ελευθερία να προσεύχεται απερίσπαστος. Ο ίδιος ως ερημίτης ειργάζετο την μονολόγιστο ευχή και αυτήν συνιστούσε ενθέρμως:
«Ο Ιησούς λοιπόν, παρακαλώ σε και τρίτον, ας είναι γλυκύ μελέτημα της καρδίας σου, ο Ιησούς ας είναι εντρύφημα της γλώσσης σου• ο Ιησούς ας είναι το αδολέσχημα και η ιδέα του νοός σου• εν συντομία, ο Ιησούς ας είναι η αναπνοή σου• και ποτό να μη κορέννυσαι επικαλούμενος τον Ιησούν».
Αλλά παραλλήλως δίδασκε και την αναγκαιότητα της κοινής προσευχής και θείας λατρείας στον ναό. Στο έργο του «Χρηστοήθεια των Χριστιανών» ο Άγιος προτρέπει τους εν τω κόσμω Χριστιανούς να συμμετέχουν στον Εσπερινό, στον Όρθρο και στην Θεία Λειτουργία μαζί με τα παιδιά τους, για να συνηθίζουν, και συνιστά να μη απέχουν από τις κοινές Ακολουθίες προφασιζόμενοι την κατ ἰδίαν προσευχή στο σπίτι. Χάριν της κοινής προσευχής στον ναό συνέθεσε Κανόνες διαφόρων εορτών, συνέταξε το Θεοτοκάριο και ερμήνευσε τους ειρμούς των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών, ώστε η ψαλμωδία να είναι λογική λατρεία.
στ) Η αγάπη.
Η μοναχική άσκησις χωρίς αγάπη δεν σώζει. Ο άγιος Νικόδημος το τονίζει με έμφαση:
«Δεν είναι θρήνων άξιον, να βλέπη τινάς τόσους και τόσους αδελφούς να αφήσουν τον κόσμον, και να κατοικούν μέσα εις τα όρη και τα σπήλαια, δια να σώσουν την ψυχήν τους• να εκχέουν τόσους αιματωμένουςιδρώτας• να αγωνίζονται με υπερβολικούς αγώνας, νηστειών, αγρυπνιών, κακοπαθειών, νωτοφορούντες, υδροφορούντες, και πεζοί οδεύοντες μέσα εις δύσβατους και αμφικρήμνους τόπους, και ύστερον από όλα αυτά, να βλέπη τους τοιούτους να τρέφουν εις την καρδίαν τους εν τόσον φαρμακερό βασιλίσκο; το μίσος, λέγω, κατά των αδελφών τους; ω! και τις να μη αναστενάξει; ω! και τις να μη χύση καρδιοστάλακτα δάκρυα;».
Ο άγιος Νικόδημος άσκησε την αγάπη, παρότι έζησε έντονα τις συνέπειες των αγώνων του υπέρ των ορθοδόξων παραδόσεων, κατηγορήθηκε, συκοφαντήθηκε, διώχθηκε.
Στην Ομολογία Πίστεως, που χρειάσθηκε να σύνταξη για να πληροφόρηση, όπως λέγει, τους μη ειδότας και να διόρθωση τους εν γνώσει κατηγορούντας, γράφει περί των κατηγόρων του που δυστυχώς είχαν αποκλίνει από την αγάπη:
«Η μοναδική πολιτεία απαιτεί να έχουν οι Μοναχοί πραότητα, και αταραξία καρδίας• αυτοί όμως οι ευλογημένοι…ταράττονται, ανάπτουν από τον θυμό, και ευθύς λέγουν τα δυσφημότατα… και με τούτο δείχνουν το μίσος και την πικρία, όπου φυλάττουν μέσα εις την ψυχήν τους».
Τους παρακαλεί να συνέλθουν, να αφήσουν τα πείσματα, να εκριζώσουν το μίσος και να εγκολπωθούν την αγάπη.
Στην αντίθετη περίπτωση, καταλήγει ο άγιος Νικόδημος, «εάν δεν εκριζώσετε το μίσος από την καρδίαν σας, και δεν εμφυτεύσετε την αγάπην, και εάν δεν παύσετε από τας κατά των αδελφών σας δυσφημίας, να ηξεύρετε (και σύγγνωτε ημίν δια την τόλμη) ότι ματαίως κατοικείτε εις τα όρη και τα βουνά• μάταιοι είναι όλοι οι ασκητικοί σας αγώνες και κόποι και ίδρωτες• να ειπούμε και το μεγαλύτερον; μαρτύριο αισθητό εάν υπομείνετε δια τον Χριστόν, έχετε δε μίσος, μάταιο είναι το τοιούτον μαρτύριό σας».
Δ´. Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
Ο Άγιος δεν θαύμαζε μόνο, ούτε μόνο υμνούσε την μοναχική ζωή, αλλά από την προσωπική του πείρα έγινε και διδάσκαλος αυτής. Πρόκρινε και συνιστούσε την μοναχική ένταξη της εν τω κοσμώ χριστιανικής ζωής δια τους δυναμένους χωρείν όπως φαίνεται στην ΣΤ Μελέτη του στα Πνευματικά Γυμνάσματα, όπου εξηγεί γιατί η μοναχική ζωή είναι καλλιτέρα, αγιοτέρα και μακαριοτέρα της εν τω κόσμω. Θεωρούσε ότι η μοναχική ζωή είναι ο καλλίτερος τρόπος μετανοίας. Γι αὐτὸ εύχεται σε όσους τυχόν αμάρτησαν πολύ, να τους φώτιση ο Θεός να γίνουν μοναχοί «καθότι η Μοναχική πολιτεία, είναι πολιτεία της μετανοίας».
Επειδή ο ίδιος είχε γευθεί τους γλυκείς καρπούς της μοναχικής ασκήσεως, ήθελε όλοι οι δυνάμενα να γίνουν μοναχοί, να μη παρασυρθούν από την φιλοζωία και φιλοσαρκία και παραμείνουν έτσι στον κόσμο, αλλά να ακολουθήσουν την στενή και τεθλιμμένη οδό των μοναχών:
«Είδες αδελφέ, πόσα καλά προξενεί η ερημική ζωή; είδες εις ποίον ύψος θεϊκού πόθου αναβιβάζει τον άνθρωπον; λοιπόν, εάν και εσύ επιθυμείς τα αγαθά της ερημικής ζωής, ταύτην την ζωήν αγάπησον, ταύτην διάλεξε από τας άλλας ζωάς• και αφήσας κόσμον και τα εν κοσμώ φθαρτά και μάταια, πήγαινε εις το Άγιον Όρος η εις το Σιναίον, η εις κανένα άλλο μέρος, γενού μοναχός».
Ήθελε η αναχώρησις από τον κόσμο να ακολουθείται από τον αγώνα να εκριζωθούν οι προλήψεις και φαντασίες των κοσμικών πραγμάτων, ώστε στην ζωή του μοναχού να φανερώνεται η διπλή σταύρωσις, για την οποία λέγει ο Απόστολος «εμοί κόσμος εσταύρωται, καγώ τω κόσμω». Αποτέλεσμα της διπλής αυτής πράξεως του σταυρού είναι να σβήσει ο πόθος για τα κοσμικά και να ανάψει ο θείος πόθος.
Να εγκατάλειψη ο μοναχός τον τόπο της μοναχικής του ασκήσεως είναι κινδυνωδέστατο. Ο άγιος Νικόδημος συμβουλεύει: «μη επιστραφής πάλιν εις τον κόσμον και τας του κόσμου φροντίδας… αλλ ὑπομένων υπόμενε η εις την ησυχία και έρημον, η εν αν εκλήθης Κοινοβίω,η εν Σκήτη, η εν Κελλίω, η εν Μοναστηρίω, εκεί και μένε• κίνδυνος γαρ μέγας ακολουθεί σοι αγαπητέ, μήπως εξερχόμενος εκ του τόπου σου, εξέλθης και εκ του τρόπου σου».
Αποκαλύπτει ο Άγιος τις πιο συχνές αιτίες μεταβάσεως στον κόσμο και συμβουλεύει: «Πρόσεχε δε μη σε απατήσει ο διάβολος και σε εκβάλει από την ησυχία, η διατί ησθένησας και θέλεις να ιατρευθής, η δια να υπάγης εις σχολείον να μάθης τάχα μεγαλύτερα μαθήματα- εκ του διαβόλου γαρ είναι αι προφάσεις αυταί, με σκοπόν δια να σε ρίψη εις καμία παγίδα, και να θανάτωση την ψυχήν σου, εν τω κοσμώ ευρισκομένου».
Προτρέπει ο άγιος Νικόδημος τους μοναχούς να είναι φως και παράδειγμα για τους κοσμικούς, όπως περί της μοναχικής πολιτείας γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Γράφει: «Πρόσεχε όμως αγαπητέ, και εάν γένης μοναχός, αγωνίσου να είσαι φως εις τους κοσμικούς• και να γίνεσαι τύπος και καλόν παράδειγμα εις αυτούς• ίνα βλέποντες τα καλά σου έργα, δεν κατηγορούν την μοναχικήν πολιτείαν, αλλά μάλιστα επαινούν αυτήν και παρακινούνται εις το να μιμούνται αυτήν• καύχημα γαρ της Χριστού εκκλησίας η μοναχική πολιτεία».
Συνιστά ο Άγιος επίσης στους μοναχούς να επιδίδονται στην ανάγνωση των Βίων των Αγίων, διότι «οι μεν αρχάριοι εξ αυτών, διδάσκονται την ξενιτιά, την αποταγή και την παραίτηση του κόσμου, την υποταγή και υπακοή, τον θείον φόβον και τας άλλας αρετάς, όπου ανήκουσιν εις αυτούς• οι δε μεσαίοι και προκύπτοντες, διδάσκονται την κάθαρσιν των παθών, την διάκρισιν, την διόραση, την αρέμβαστον προσευχή, την μετά λόγου ησυχία και τας άλλας αρετάς, όπου συνιστώσι τον βαθμό τους, και τελευταίον, οι τέλειοι διδάσκονται από τους βίους τούτους, την αληθή και υψοποιόν ταπείνωσιν, την θείαν αγάπη, την έλλαμψιν του νοός, τον φωτισμό της καρδίας, την πρόγνωσιν των μελλόντων, την του νοός αρπαγή προς τον Θεόν και την αποκάλυψιν των απόκρυφων μυστηρίων».
Είναι, τέλος, αξιοπρόσεκτο ότι ο άγιος Νικόδημος συμβουλεύει τον εξάδελφό του επίσκοπο Ευρίπου Ιερόθεο, ότι η μοναχική ζωή αποτελεί απαραίτητη προετοιμασία γι αὐτὸν που καλείται να αναλάβει την διαποίμανση του λάου του Θεού, τον αρχιερέα, και εξαίρει την παλαιά συνήθεια της Εκκλησίας «το να εκλέγονται δηλαδή από του σεμνού τάγματος των Μοναχών, όλοι εκείνοι… όσοι εμελλον να αναβώσιν εις τους υπεροχικούς θρόνους της αρχιεροσύνης, και να εγχειρισθώσι προστασία ψυχών».
 Ε´. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
Καίτοι αυστηρός ησυχαστής ο άγιος Νικόδημος, πονούσε τον λαό του Θεού που ζούσε στην άγνοια και στερείτο πνευματικής φροντίδας. Η αγάπη του για την Εκκλησία τον έκανε να ανάλωση όλη του την ζωή συγγράφοντας για την οικοδομή των αδελφών του Χριστιανών.
Με το Νέον Μαρτυρολόγιον ενίσχυσε τους πρώην αρνησιχρίστους να επιστρέψουν και πολλοί να μαρτυρήσουν για τον Χριστό.
Με το Πηδάλιον προσέφερε στην Εκκλησία το μόνο μέχρι σήμερα εν χρήσει βοήθημα για άσκηση της ποιμαντικής κατά τους Ιερούς Κανόνας.
Με την Φιλοκαλία συνετέλεσε, ώστε και οι εν τω κοσμώ Χριστιανοί να μυηθούν στην ησυχαστική ζωή και να την ασκούν στο μέτρο του δυνατού.
Με τα ερμηνευτικά του έργα βοήθησε να γίνεται η λατρεία της Εκκλησίας πιο συνειδητή και γι αὐτὸ λατρεία λογική.
Με τα ψυχωφελή, τέλος, συγγράμματά του συνετέλεσε ώστε η ευσέβεια του λαού να παίρνει ησυχαστικό χαρακτήρα με προοπτική την κάθαρση της καρδιάς και την θέωση.
Ο άγιος Νικόδημος έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για την στερέωση της Ορθόδοξου Παραδόσεως και Αποστολικής Πίστεως στην Εκκλησία και αγωνίσθηκε γι αὐτό. Έδειξε με την στάση του αυτή την αδιάσπαστη συνέχεια μιας παραδόσεως στην Εκκλησία, η οποία θέλει τους μοναχούς ευαίσθητους σε θέματα πίστεως, μιας παραδόσεως που φθάνει στον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, τον όσιο Μελέτιο τον Ομολογητή, τον άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη, τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, τους Οσίους Σάββα τον Ηγιασμένο και Θεοδόσιο τον Κοινοβιάρχη και μέχρις αυτόν τον Μέγα Αντώνιο.
Δεν είναι τυχαίο ότι έλαβε θέσιν υπέρ του (ανα)βαπτισμού των Λατίνων ως αβαπτίστων, ότι διόρθωσε και ετοίμασε προς έκδοση την Αλφαβηταλφάβητο και συνέγραψε τον κατά πλάτος βίο του οσίου Μελετίου του Ομολογητού, ώστε ο φιλευσεβής αναγνώστης να «γνωρίσει το φως της εδικής μας ορθοδοξίας, και το σκότος της εκείνων κακοδόξου αιρέσεως• και ούτως να στηρίζεται εις τα θεία δόγματα της Ανατολικής Εκκλησίας, και να αποφεύγει τα αιρετικά και αντίθεα φρονήματα της Δυτικής».
Είναι άξιον μνείας το γράμμα που ο άγιος Νικόδημος έγραψε προς τον εφησυχάζοντα τότε στο Άγιον Όρος Πατριάρχη άγιο Γρηγόριο τον Ε´ συνιστών το βάπτισμα Ρωμαιοκαθολικού μοναχού, ο οποίος «καταβαπτισμένος ων και μεμολυσμένος τω των Λατίνων μολύσματι, προσέρχεται… όπως βαπτισθή τω της καθ ἡμᾶς Ανατολικής του Χριστού Εκκλησίας Ορθοδόξω βαπτίσματι».
Τέλος, το καθολικό υπέρ της Εκκλησίας ενδιαφέρον του Αγίου φθάνει και μέχρι του γυναικείου μοναχισμού, του οποίου εξαίρει την αξία και σημασία για την ζωή της Εκκλησίας. Είναι πολύ σημαντική η υποσημείωσή του στην ερμηνεία της Α´ προς Κορινθίους επιστολής, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Πόσον δε καλόν και ψυχωφελές έργον είναι να κτίζονται εις κάθε τόπον μοναστήρια καλογραιών παρά των χριστιανών, εγώ δεν δύναμαι να παραστήσω δια λόγου. Όσοι γαρ χριστιανοί κτίζουν μοναστήρια καλογραιών εις τον τόπον τους, αυτοί αληθώς κτίζουν ένα λιμένα, δια μέσου του οποίου ελευθερώνουν τας ψυχάς από την φουρτούνα του κόσμου».
Και στην συνέχεια συνιστά ο άγιος Νικόδημος στους Χριστιανούς να φροντίζουν για την εξοικονόμηση των χρειωδών των γυναικείων μοναστηριών, προσθέτων ότι αυτοί «κάμνουν μίαν έλεημοσυνην, όπου υπερβαίνει όλες τις ελεημοσύνες, όπου ήθελε κάμη τινάς εις άλλα πρόσωπα πτωχών και ασθενών».
Ο άγιος Νικόδημος με το συγγραφικό του έργο και ιδιαιτέρως με την αγιότητα του βίου του έγινε ένας οικουμενικός διδάσκαλος της Εκκλησίας.
Αν και, όπως φαίνεται από τα συγγράμματά του, είχε πλουσιότερα ησυχαστική πείρα από ότι κοινοβιακή, εν τούτοις έγινε ο χειραγωγός πολλών νέων παλαιότερα και σήμερα προς τον κοινοβιακό μοναχισμό εν Άγιω Όρει και εκτός αυτού.
Το σημαντικό είναι ότι η υπό ευρείαν έννοια ησυχαστική του διδασκαλία, η αποβλέπουσα στην νηπτική εν καρδία εργασία των μοναχών, βοήθησε να γίνει κατανοητό, ότι και η άσκησις στα μοναχικά κοινόβια δέον να είναι κατ οὐσία ησυχαστική, οδηγούσα τους θεοφιλώς αγωνιζόμενους μοναχούς στην τελεία ένωση με τον Θεό δια της τελείας υπακοής, της κατά το δυνατόν αδιάλειπτου προσευχής και λατρείας του Θεού, της θυσιαστικής φιλαδελφίας και ανυπόκριτου αγάπης.
Παρακαλούμε τον όσιο Πατέρα ημών Νικόδημο τον Αγιορείτη να πρεσβεύει για τους αγωνιζόμενους σήμερα μοναχούς και μοναχές, για την ευστάθεια των αγίων του Θεού Ορθοδόξων Εκκλησιών και για την Ορθόδοξο Πίστη μας, που, όπως και στην εποχή του, έτσι και σήμερα είναι φως του κόσμου και η μόνη ελπίδα του.

Φωτό:athosmount.blogspot.gr

του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Γεωργίου, Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους
Πηγές: users.uoa.gr  - agiosdimitrioskouvaras.blogspot.gr